درآمدی بر حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره

فناوری‌های دومنظوره به فناوری‌هایی اطلاق می‌شود که هم در کاربردهای نظامی و هم غیرنظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. حکمرانی این فناوری‌ها به دلیل تاثیرات گسترده‌ای که بر امنیت ملی، توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. در عصر حاضر، با پیشرفت سریع فناوری‌ها، نیاز به یک چارچوب حکمرانی موثر و چندوجهی برای مدیریت این فناوری‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره نیازمند یک رویکرد جامع است که تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را در نظر بگیرد. با توجه به سرعت تغییرات در دنیای فناوری، ایجاد ساختارهای مناسب برای مدیریت این فناوری‌ها ضروری است تا از منافع جامعه حفاظت شود و در عین حال فرصت‌های جدید برای توسعه فراهم گردد. در این مقاله ابتدا به تعریف و طبقه‌بندی فناوری‌های دومنظوره و چالش‌های موجود در این زمینه پرداخته می‌شود. سپس مدل‌های متنوع حکمرانی فناوری و نقش ذینفعان کلیدی در این فرایند بررسی می‌گردد. در ادامه، با بررسی نمونه‌های موردی از تجارب بین‌المللی در حکمرانی فناوری‌های دومنظوره، درس‌های آموخته شده و الگوهای موفق شناسایی می‌شوند. در نهایت، به ارائه ساختار سه وجهی پیشنهادی برای حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره می‌پردازد که مبتنی بر مشارکت و همکاری میان ذینفعان مختلف است. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی_تحلیلی است و با مرور نظام‌مند مقالات سال‌های اخیر و طبقه‌بندی پژوهش‌ها، ساختار سه وجهی پیشنهادی حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره را موردبررسی قرار گرفت. این ساختار سه وجهی پیشنهادی حکمرانی چندوجهی می‌تواند به عنوان مبنایی برای سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت ریسک و توسعه فناوری‌های دومنظوره مورد استفاده قرار گیرد.

an introduction to multi-level governance of dual-purpose technologies

dual-use technologies refer to technologies that are used in both military and civilian applications. the governance of these technologies has gained particular importance due to the wide-ranging impacts they have on national security, economic and social development. in the current era, with the rapid advancement of technologies, the need for an effective and multi-level governance framework to manage these technologies is felt more than ever before. multi-level governance of dual-use technologies requires a comprehensive approach that considers all social, economic and security dimensions. given the rapid pace of changes in the world of technology, it is essential to establish appropriate structures for the management of these technologies in order to protect the interests of society and at the same time provide new opportunities for development. this article first defines and classifies dual-use technologies and the challenges in this field. then, various models of technology governance and the role of key stakeholders in this process are examined. next, by examining case studies from international experiences in governance of dual-purpose technologies, lessons learned and successful models are identified. finally, it presents a proposed multi- level governance framework for dual-purpose technologies that is based on participation and collaboration among various stakeholders. the research method of this study is descriptive-analytical and by systematically reviewing recent articles and classifying research, the multi- level governance framework for dual-purpose technologies was examined. this multi- level governance framework can be used as a model for policy and decision-making in the field of risk management and development of dual-purpose technologies.