نمود فرهنگ ایرانی در ادبیات عربی دروه عباسی

ارتباط میان جوامع انسانی، همواره سبب پیدایش اشتراکات فرهنگی و علمی و به تبع آن، گاه موجب اعتلای فرهنگ و تمدن بشری شده است. تعامل ایرانیان و عرب به گذشته های دور؛ یعنی به پیش از تاریخ مدون می رسد و در روزگار هخامنشیان و ساسانیان عمیق تر گردید. این ارتباط با آمدن اسلام به ایران، فزونی یافته و با حمایت ایرانیان در قدرت یابی عباسیان به اوج خود رسید. آنان در تمامی عرصه های حکومتی از ساختار اداری حکومت گرفته تا جنبش-های فرهنگی و ادبی نقش به سزایی ایفا کردند. یکی از مهمترین جلوه هایش، درخشش فرهنگ و اندیشه ی ایرانی در آثار ادیبان عصر عباسی است؛ که خود نقطه ی عطفی در تحول ادبیات عربی به شمار می آید. این موضوع اهمیت زیادی دارد؛ زیرا که برخی، زبان این روزگار را عربی ولی مفاهیم را فارسی انگاشته اند و البته بعضی نیز نقش ایرانیان را نادیده انگاشتند. جستار حاضر برای بررسی چنین ادعایی، با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین نقش ایرانیان و فرهنگشان در رشد و اعتلای فرهنگ و ادبیات عربی می پردازد. یافته ها حاکی از آن است که از میان تمامی فرهنگ-های دخیل در حکومت عباسیان، فرهنگ و ادب ایرانی بیشترین نمود را داشته است؛ که در بدنه حکومت با حضور برمکیان، وزیران، دبیران و دیوانسالاران ایرانی جلوه گری می کند و در در میان ادیبان با ظهور نسلی ممتاز از شعرای ایرانی تبار رخ می نماید؛ که حضور اندیشه ایرانی، واژگان پارسی، اعیاد و جشن های ایران کهن و ذکر اسامی پادشاهان ساسانی را نیز باید بدان افزود.