سلمانِ فارسی یا عربی

هدف پژوهش، ایجاد شناخت و صورت‌بندی نو از مطالعات انجام شده پیرامون شخصیت تاریخی سلمان فارسی می‌باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، از نظر هدف کاربردی، با روش کیفیِ تحلیل محتوای تماتیک و با رویکرد تاریخ گرائی بمنظور کشف و استخراج مفاهیم اساسی و مضامین غالب، همسو با سوال اساسی پژوهش، بر این امر استوار است که نقش و کنشگری فردی و اجتماعی سلمان فارسی به عنوان آئینه‌ی بازنمای هویت و فرهنگ تاریخی ایران در جامعه‌ی اعراب چه بوده است؟ یافته ها: با بررسی و مطالعه‌ی علمی و تاریخی از طریق مراجعه به کتب، مقالات علمی، اسناد کتابخانه‌ای و مداخل علمی مرتبط با موضوع تحقیق، محتوای گردآوری شده در قالب 119 فیش دسته بندی و نهایتا احادیث و روایات مشهور و دارای سند قابل اعتبار در 20 مورد جمع بندی گردید. اسناد منابع مذکور: 11 مورد-روایت، 8 مورد-حدیث و 1 مورد-نامه مشخص شده‌اند. از میان اسناد مورد نظر، فراوانی ابعاد گوناگون شخصیتی سلمان فارسی به ترتیب: بُعد الهی معرفت و دین-18 مورد و بُعد علمی13 مورد در بالاترین مرتبه قرار گرفته و ابعاد فرهنگی و اجتماعی با 3 مورد، در رتبه‌ی بعدی هستند.کنش اجتماعی سلمان فارسی، در زمان حکم‌داری ایشان در شهر مدائن و نحوه مدیریت برخورد در مواجهه ایرانیان و اعراب، بازنمایی کننده شخصیت ممتاز ایرانی-اسلامی وی در جامعه اعراب بوده است. وجود ظرفیت عظیم و مطلوب ایران تمدنی-فرهنگی و تاثیرکنشگری ایرانیان اندیشمند در جامعه اعراب منجر به رشد و نمو نهال نوپای اسلام از زیر ریگزارهای خشک و تَفتیده‌ی حجاز به خارج از شبه جزیره عربستان شده است.