بازخوانی انتقادی احادیث مربوط به ایرانیان با رویکرد معنی‌شناسی

در منابع حدیثی شیعه و سنی روایات متعددی درباره ایرانیان به چشم می‌خورد که به تمجید از نژاد فارس پرداخته و از جایگاه و نقش آفرینی آنان در آینده سخن گفته‌اند. در این نوشتار با هدف بازخوانی انتقادی این احادیث، نخست به ارزیابی سندی آن‌ها پرداخته شده و سپس تلاش شده است تا محتوای آن‌ها نیز با استفاده از ابزارهای موجود در معنی‌شناسی نظری و کاربردی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که برخی از این احادیث، قابل اعتماد و مقبول هستند و می‌توان به آن‌ها استناد نمود. علاوه بر این، تحلیل مضمون این روایات نشانگر آن است که ایرانیان به‌عنوان قومی ارجمند و دارای ویژگی‌های برجسته، مورد تکریم قرار گرفته‌اند و نقش مهمی برای آنان در آینده اسلام پیش‌بینی شده است. این تکریم نه تنها بازتاب‌دهنده جایگاه برجسته ایرانیان در تمدن اسلامی است، بلکه می‌تواند الهام‌بخش و تقویت‌کننده امید و انگیزه برای ایرانیان در مسیر تعالی فردی و اجتماعی باشد. همچنین استفاده از رویکرد معنی‌شناسی در تحلیل احادیث، نشان داد که ابزارهای زبان‌شناسی نوین می‌توانند در کشف مفاهیم نهفته در متون روایی و درک پیوند آن‌ها با زمینه‌های اجتماعی و تاریخی صدورشان نقش بسزایی ایفا کنند.