تاثیر ایرانیان در تاریخ خط و خوشنویسی (با نگاهی به متن مقدمه ابن‌خلدون)

کتاب مقدمه ابن ‌خلدون، به قلم ابوزید عبدالرحمن بن محمد خلدون حضرمی مشهور به ابن‌خلدون است که موضوعاتی پیرامون فلسفه تاریخ، اقتصاد سیاسی، جامعه‌شناسی و عدالت اجتماعی را ارائه داده است. این تاریخ‌دان تونسی و فیلسوف برجسته در فصل سی‌ام از باب پنجم جلد دوم کتاب مقدمه، به موضوع تاریخ خط و خوشنویسی پرداخته و نظریات خود را بیان کرده است. تحقیق حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که محور اندیشه‌های ابن‌خلدون به لحاظ تاریخی در بیان نقش ایرانیان در تکامل و بالندگی هنر خوشنویسی چه بوده است؟ هدف این نوشتار بررسی تحولات تاریخ خط و خوشنویسی با استفاده از خوانش مقدمه ابن‌خلدون است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و اطلاعات آن به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری شده است. بر اساس مطالعات انجام شده می‌توان نتیجه گرفت که فهم و اندیشه ابن‌خلدون در کتاب مقدمه، سهم ایرانیان در تحولات خوشنویسی را آشکار ساخته و به ابتکار و خلاقیت ایرانیانی مانند ابن‌مقله دلالت داشته است. میراث هنری ابن‌مقله، در تدوین قواعد و اصول خوشنویسی بوده که بعدها ساختار زیبایی‌شناسی خط در سیر تاریخی خود، توسط ابن‌بواب و یاقوت مستعصمی تکمیل شده است.