ارزیابی حساسیت ارقام کلزا نسبت به سنک بذرخوار کلزا nysius cymoides white (hem: lygaeidae) در شرایط مزرعه

سنک بذر خوار کلزا یکی از آفات مهم کلزا در ایران محسوب می‌شود و سالانه خسارت قابل توجهی به این محصول وارد می کند. به منظور ارزیابی مقاومت ارقام‌ کلزا نسبت به سنک بذر خوار کلزا، 12 رقم آرشیتکت، اکاپی، نفیس، آتورا، نیما، گابریلا، کودیاک، گارو، بروتوس، روهان، دیفیوژن و تراویانا در دو سال زراعی 1399 1398 و 11400 1399 در قالب طرح کاملا تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان مورد مطالعه قرار گرفتند. در این تحقیق پارامترهای مربوط به سنک بذر خوار کلزا (وزن و تراکم جمعیت سنک بذر خوار کلزا روی ارقام مختلف کلزا) و پارامترهای مربوط به گیاه ( تعداد شاخه جانبی، طول طوقه تا شاخه گل دهنده، قطر شاخه اصلی، طول غلاف، طول شاخه گل دهنده، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه) بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس‌ داده‌ها نشان داد که بین رقم‌ها از لحاظ وزن سنک بذر خوار کلزا، طول بوته‌ی کلزا، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. همچنین براساس تجزیه واریانس چند متغیره ارتباط معنی‌داری بین نوع تله و نوع رقم وجود نداشت، اما نوع تله به تنهایی اختلاف معنی‌داری را نشان داد. در مجموع با استفاده از تجزیه خوشه‌ای به روش ward و بر اساس فاصله اقلیدوسی، 12 رقم مورد بررسی در چهار گروه مقاوم، نیمه مقاوم، حساس و نیمه حساس قرار گرفتند.

evaluation of susceptibility of rapeseed cultivars to the canola seedling nysius cymoides white (hem: lygaeidae) in field conditions

false chinch bug (nysius cymoides (hem: lygaeidae)) is one of the most important pests of canola in iran and causes  significant damage to this crop annually. in order to evaluate the resistance of canola cultivars to this pest, 12 cultivars included arshitect, okapi, nafis, atura, nima, gabriella, koodiak, garo, brotus, rohan, deffusion, and traviana were studied in a completely randomized design in the research farm of the faculty of agriculture of kurdistan university in 2020 and 2021 years.  in this study several parameters related to the false chinch bugs (weight and population density of the pest) and several plant parameters (secondary branches number, diameter of the main branch, pod length, flowering branch length, seeds number per pod, 1000 seed weight and seed yield) were evaluated. the results of data analysis showed that there was significant difference between cultivars in terms of some parameters including seed weight, plant length, pod length, number of seeds per pod, 1000 seed weight, and yield at a 5% probability level. also according to the multivariate analysis of variance, there was no significant difference between the type of trap and the type of cultivar, but there was a significant difference between the types of traps. in total, using cluster analysis by ward’s method and based on euclidean distance, 12 studied cultivars were divided into four groups: resistant, semi resistant, susceptible, and semi susceptible.