تاثیر کاربرد مزرعه‌ای عصاره‌های تلخه (.acroptilon repens l)، ماشک (.vicia sativa l) و چاودار (.secale cereale l) بر کنترل علف‌های هرز مزرعه لوبیا سبز (.phaseolus vulgaris l)

به‌منظور ارزیابی اثر عصاره گیاهان دگرآسیب تلخه، ماشک و چاودار بر مهار علف‌های هرز لوبیا سبز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1396 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اسلام آباد غرب انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل علف‌های هرز تلخه، ماشک  و چاودار، و عصاره  دگرآسیب آنها در سه سطح شامل (غلظت صفر، 50 و  100  درصد عصاره‌های اندام‌های هوایی ماشک، تلخه و چاودار) بودند. نتایج نشان داد که برهم‌کنش گونه علف‌هرز و غلظت عصاره آللوپاتیک بر میزان عملکرد دانه، وزن صد‌دانه، عملکرد بیولوژیک و وزن خشک علف‌های هرز مزرعه، تاثیر معنی‌داری داشت. ولی بر شاخص برداشت و ارزیابی چشمی خسارات گیاهان‌هرز، معنی‌دار نبود. با افزایش غلظت عصاره آللوپاتیک، عملکرد دانه در گیاه لوبیا سبز افزایش یافت، به‌طوری‌که بیشترین میزان عملکرد دانه (981 کیلوگرم در هکتار) در گیاهان تحت تیمار تلخه و غلظت 100 درصدی عصاره آللوپاتیک مشاهده شد. کمترین میزان وزن خشک علف‌های‌هرز (12/33 گرم در متر مربع) در گیاهان تحت تیمار با چاودار در غلظت 100 درصدی عصاره آللوپاتیک مشاهده شد که با تیمار ماشک در همان غلظت، تفاوت معنی‌داری نداشت. دلیل کاهش میزان وزن خشک گیاهان‌هرز مزرعه لوبیا در غلظت بالای عصاره آللوپاتیک را می‌توان به اثرات کنترلی عصاره گیاهان مورد آزمایش نسبت داد. در مجموع افزایش غلظت عصاره‌های آللوپاتیک بر میزان تراکم و وزن خشک علف‌های هرز، اثر بازدارندگی و بر وزن صد دانه، طول غلاف، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گیاه لوبیا سبز اثر افزایشی معنی‌داری داشتند.

effect of field application of russian knapweed (acroptilon repens l.), common vetch (vicia sativa l.), and rye(secale cereal l.) extracts on weed control in french bean (phaseolus vulgaris l.)

in order to evaluate the effect of harmful extracts of russian knapweed, vetch, and rye on weeds control of french bean, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in 2017 at the agricultural and natural resources research station, west islamabad. experimental treatments included cranberry, vetch, and rye weeds and their other pest extracts at three levels (zero, 50, and 100% of vetch, cranberry, and rye aerial part extracts). the results showed that the interaction of weed species and the concentration of allopathic extract had a significant effect on grain yield, 100-grain weight, biological yield, and dry weight of field weeds but had no significant effect on harvest index and ocular assessment of plant damage. with increasing the concentration of allopathic extract, french bean grain yield increased. the highest grain yield (981 kg.ha-1) was observed in plants treated with crap and the concentration of 100% allopathic extract. the lowest dry weight of weeds (12.33 g.m-2) was observed in plants under rye treatment at a concentration of 100% of the allopathic extract, which was not significantly different from vetch treatment at the same concentration. the decrease in the dry weight of bean field plants at high concentrations of other harmful extracts can be attributed to the control effects of the tested plant extracts. in general, increasing the concentration of allopathic extracts had an inhibitory effect on the density and dry weight of weeds and had a significant increase in 100-seed weight, pod length, biological yield, and grain yield of french bean.