بررسی عملکرد دانه و خصوصیات زراعی ارقام و لاین‌های گندم تحت سیستم‌های خاک‌ورزی مختلف

خاک‌ورزی نقش مهمی در تامین بستر مناسب بذر، کنترل علف‌های هرز و مخلوط کردن کود و سایر نهاده‌ها با خاک دارد. لذا مدیریت صحیح خاک‌ورزی در بهره‌برداری و حفظ پایداری خاک اهمیت ویژه‌ای دارد. در این تحقیق، به‌منظور بررسی تاثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی، 23 رقم و لاین امیدبخش گندم در سیستم‌های خاک‌ورزی مختلف (مرسوم، کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی)، آزمایشی در قالب آزمایش کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع دیم زارعین مناطق گرمسیر (شهرستان کوهدشت) در استان لرستان در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. براساس نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس بین سیستم‌های خاک‌ورزی و ارقام و لاین‌های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. همچنین معنی‌دار بودن اثر متقابل رقم/لاین × تیمار سیستم خاک‌ورزی بیانگر واکنش متفاوت ارقام و لاین‌ها به تیمار سیستم خاک‌ورزی بود. این امر لزوم انتخاب رقم/لاین مناسب برای هر سیستم خاک‌ورزی را مشخص می‌نماید. در بین 10 رقم و لاین برتر گندم از نظر عملکرد دانه و سایر صفات مطلوب زراعی در سه سیستم خاک‌ورزی، رقم پایا و لاین‌های امیدبخش kanz*4/ks85-8-4 و line17 را می‌توان برای کاشت در مناطق گرم و نیمه گرم استان لرستان در هر سه سیستم خاک‌ورزی به کشاورزان توصیه نمود.

evaluation of grain yield and agronomic characteristics of wheat cultivars and lines under different tillage systems

tillage plays a vital role in providing a suitable seedbed, controlling weeds, mixing fertilizers, and other inputs. therefore, proper tillage management is of special importance in exploiting and maintaining soil stability. in this study, to investigate the effect of different tillage methods on grain yield and other agronomic traits, 23 promising cultivars and lines of wheat in different tillage systems (conventional tillage, reduced tillage, and no-tillage) were evaluated in the form of split plots with a randomized complete block design with three replications. the experiment was conducted in dryland farms of tropical farmers (kuhdasht city) in lorestan province in the 2018-19 growing season. the results showed a significant difference between tillage systems and cultivar/line in grain yield. also, the significant interaction of cultivar/line × tillage system showed a different response of cultivars and lines to tillage system treatment. this order indicates the need to select the appropriate cultivar/line for each tillage system. among the top 10 cultivars and wheat lines in grain yield and other desirable agronomic traits, paya cultivar and promising lines kanz * 4 / ks85-8-4 and line17 can be planted in warm and semi-warm regions of lorestan province in all three tillage systems recommended to farmers.