بررسی شاخص‌های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا قرمز در شرایط اقلیمی سرد

به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های رشد ارقام لوبیا آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و پنج رقم لوبیای قرمز شامل بومی ‌ازنا، درخشان، صیاد، گلی و ناز در مرکز خدمات جهادکشاورزی شهرستان ازنا انجام شد. نتایج نشان داد ارقام لوبیا قرمز از نظر صفات اندازه‌گیری شده در سطح یک درصد با هم اختلاف معنی‌دار داشتند. رقم گلی دارای بیش‌ترین میزان وزن خشک، lai، ارتفاع بوته، فاصله میان‌گره، تعداد گره در ساقه، تعداد دانه در بوته و در مترمربع، شاخص برداشت، عملکرد دانه در بوته و در مترمربع و عملکرد بیولوژیک بود. اما بیش‌ترین cgr در رقم بومی ‌ازنا حاصل شد و رقم ناز دارای بیش‌ترین تعداد برگ در بوته، تعداد شاخه ‌‌فرعی در بوته و در مترمربع و تعداد نیام بارور در بوته بود. از طرف دیگر رقم صیاد دارای بیش‌ترین nar، rgr و تعداد دانه در نیام و رقم درخشان دارای بیش‌ترین نسبت نیام به ارتفاع بوته و وزن صد دانه بود. به‌‌جز کم‌ترین تعداد دانه در نیام که در رقم ناز و نسبت نیام به ارتفاع بوته که در رقم گلی مشاهده شد، کم‌ترین مقدار سایر صفات در رقم درخشان به‌دست آمد. با توجه به ‌نتایج حاصل از این آزمایش، رقم گلی مناسب کشت در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد. بررسی روابط همبستگی نشان داد عملکرد، همبستگی بالا و معنی داری با وزن خشک در هر بوته (**0/77)، شاخص سطح برگ (**0.72)، سرعت رشد محصول (**0.66)، تعداد شاخه ‌فرعی در بوته و در مترمربع (**0/61)، تعداد گره در بوته (**0/98)، تعداد دانه در بوته (**0/86)، وزن صد دانه (*0/45-)، نسبت نیام به ارتفاع بوته (**0/88-)، فاصله میان گره (**0/79)، ارتفاع بوته (**0/91)، عملکرد بیولوژیک (*0/49) و شاخص برداشت (**0/61) داشت.

evaluation of growth indices, yield, and yield components of red bean cultivars in cold climatic conditions

this experiment was carried out in a randomized complete block design with four replications and five cultivars of red beans, including local of azna, derakhshan, sayad, goli, and naz in jihad agricultural service center al-mahdi town, azna. results showed that red bean cultivars differ in the characteristics measured (p < 0.01). the highest dry weight, lai, plant height, distance between internodes, nodes number on the stem, seeds number per plant and per square meter, harvest index, grain yield per plant and square meter, and biological yield belonged to the goly cultivar. but, the highest cgr was in local varieties of azna. naz cultivar had the highest number of leaves per plant, number of sub-branches per plant and square meter, and number of fertile pods per plant. but sayad cultivar had the highest nar, rgr, and number of seeds per pod, and the derakhshan cultivar had the highest ratio of the pod to plant height and 100- seed weight. except for the lowest seeds number per pod in naz and ratio pod to height and nodes number in goly, the lowest other characters were obtained in derakhshan. according to the results of this experiment, the goli cultivar is suitable for cultivation in the study area. the study of correlation relationships showed high and significant correlation between yield, and biological dry weight (0.77**), leaf area index (0.72**), crop growth rate (0.66**), sub-branch number per plant and per square meter (0.61**), node number per plant (0.98**), seed number per plant (0.86**), 100-seed weight (-0.45*), pod-to-height ratio(-0.88**), distance between nodes (0.79), height (0.91**), biological yield (0.49*) and harvest index (0.61**).