تولید و مطالعه باروری هیبرید‌های بین گونه‌ای گندم نان × آجیلوپس جنیکولاتا (aegilops geniculata roth)

Aegilops geniculata گونه‌ای تتراپلویید با فرمول ژنومی mgmgugug دارای صفات مقاومت به تنش‌های زنده و غیرزنده بوده که از طریق تلاقی قابل انتقال به گندم است. در این تحقیق سه رقم گندم نان ’نوید’، ’امید’ و ’زرین’ با دو ژنوتیپ 386 و 387 گونه ae. geniculata تلاقی داده شدند. تلاقی‌پذیری هیبریدهای حاصل (نسل f1) از 11/93 درصد (در هیبریدهای زرین × ae. geniculata ’387’ ) تا 48/25 درصد (در هیبریدهای نوید × ae. geniculata ’386’) متغیر بود. تعدادی از گیاهچه‌های هیبرید با کلشی‌سین تیمار شدند که همگی بذر تولید کردند و با هیبریدهای تیمار نشده با کلشی‌سین مورد مقایسه قرار گرفتند. هیبریدهای تیمار نشده با کلشی‌سین غیر از هیبرید زرین × ae. geniculata نیز بذر f2 (آمفی‌پلوئید)تولید کردند. الگوی جفت‌شدگی‌ کروموزوم‌ها در متافاز i میوز گیاهان f1 عمدتاً یونی‌والنت‌ و به ندرت بی‌والنت‌های میله‌ای بودند. تعداد کروموزوم‌ها در سلول‌های متافازی نوک ریشه نمونه‌ای از بذور f2 از 45 تا 65 متغیر بود. روش دورگه‌سازی فلورسنت در محل با کاوشگرهای (gaa)10 و pta535-1 توانست کروموزوم‌های گندم و ae. geniculata را در بذور f2 شناسایی کند.

wheat × aegilops geniculata interspecific hybrids and amphiploids: production and fertility assessment

among the wild relatives of wheat, species in the genus aegilops have a close relationship to wheat. aegilops geniculata roth (2n = 4x = 28; mgmgugug) is an allotetraploid, tolerant to various biotic and abiotic stresses that can be introgressed into bread wheat via hybridization and backcrossing. here, we crossed three bread wheat (triticum aestivum l., 2n = 6x = 42; aabbdd) cultivars ‘navid’, ‘omid’ and ‘zarin’ with two ae. geniculata accessions ‘386’ and ‘387’. ‘zarin’ × ae. geniculata ‘387’ and ‘navid’ × ae. geniculata ‘386’ crosses showed the lowest (11.93%) and highest (48.25%) crossability, respectively. polyploidy was induced by colchicine treatment in some f1 seedlings and their fertility was compared to non-treated plants. non-treated hybrid plants with the exception of zarin’ × ae. geniculata hybrids also produced f2 seeds. chromosome configurations in metaphase i of meiosis were mostly univalent along with 3 to 4 rod bivalents. chromosome numbers in the root tip cells of a sample of f2 seeds ranged from 45 to 65. fluorescence in situ hybridization (fish) using (gaa)10 and pta535-1 as probes, could identify parental chromosomes in the resulting amphiploids.