بررسی گرافیکی ژنوتیپ‌های چاودار (.secale cereale l) بر اساس عملکرد دانه و سایر ویژگی‌های ریخت شناسی

در این تحقیق تنوع ژنتیکی 22 لاین و ژنوتیپ مختلف چاودار براساس صفات زراعی و ریخت شناسی در شرایط آب و هوایی مراغه مورد ارزیابی قرار گرفت. اولین و دومین مولفه اصلی تجزیه ggeبای‌پلات به‌ترتیب 45 و 25 درصد (در مجموع 70 درصد) تغییرات کل را توجیه کردند. نمودار چندضلعی نشان داد شش ژنوتیپ راس برتر وجود داشت که شامل ژنوتیپ‌های 4، 7، 3، 1، 22، 17 و 4 بودند. ژنوتیپ 17 در صفات وزن هزار دانه و طول ریشک برتر از سایر ژنوتیپ‌های مورد بررسی بود، در‌حالی‌که در صفات ارتفاع گیاه، قطر ساقه، وزن سنبله، طول آخرین میان‌گره، وزن دانه سنبله و عملکرد دانه، ژنوتیپ 22 برتر بود. براساس نمودار برداری بای‌پلات، همبستگی مثبت و معنی‌داری بین صفات عملکرد دانه با وزن دانه در سنبله، قطر ساقه با وزن آخرین میان‌گره، وزن هزار دانه با وزن آخرین میان‌گره، وزن هزار دانه با طول ریشک چاودار وجود داشت. نمودار ژنوتیپ ایده‌آل بای‌پلات، ژنوتیپ‌های شماره 22، 9 و 19 را به‌عنوان ژنوتیپ‌های مطلوب براساس تمام صفات اندازه‌گیری شده شناسایی نمود. در تجزیه gge بای‌پلات جداگانه، اجزای عملکرد به‌طور دقیق‌تر بررسی شده و مشخص گردید عملکرد دانه با صفات وزن دانه در سنبله و وزن سنبله همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت در‌حالی‌که با صفات تعداد سنبلچه در سنبله و وزن هزار دانه همبستگی نداشت. برای اصلاح عملکرد دانه چاودار، صفات وزن دانه در سنبله، وزن سنبله و تعداد دانه در سنبله اهمیت بیشتری داشته و بهتر است در تعریف شاخص‌های گزینشی مورد استفاده قرار گیرند.

graphical study of rye (secale cereale l.) genotypes based on seed yield and other morphologic characters

in the present work, the genetic diversity of 22 inbred lines and genotypes of rye was investigated based on agronomic and morphologic characters in maragheh climates. the first and second principal components of gge-biplot explained 45 and 25 percent (in summation 70 percent) of total variations. polygon plot showed six vertex genotypes including genotypes 4, 7, 3, 1, 22, 17 and 4. genotype 17 was superior in thousand seed weight and awn length while genotype 22 was superior in plant height, stem diameter, spike weight, peduncle length, seed weight per spike and seed yield. according to vector view of biplot, positive and significant correlations were seen for seed yield with seed weight per spike, stem diameter with peduncle weight; thousand seed weight with peduncle weight, and thousand seed weight with awn length. ideal genotype view of biplot identified genotypes 22, 9 and 19 as the most favorable genotypes based on all measured traits. in a separate gge-biplot analysis, yield components were evaluated exactly and it was grasped there were positive and significant correlations between seed yield and seed weight per spike and spike weight traits while it had not any significant correlations with number of spikelet per spike and number of seed per spike traits. for breeding of seed yield in rye, seed weight per spike, spike weight and number of seed per spike had more importance and it is better to be used in determination of selection indices.