زنان و تعامل جنسیت و فضا در فضاهای شهری؛ نمونه موردی: مقایسه تطبیقی فضای شهری محله در کشورهای ایران، اتریش و بارسلونا

در قلمرو برنامه­ ریزی شهری، یک بعد مهم که در عین حال اغلب نادیده گرفته می­شود تعامل بین جنسیت و فضا در فضای­ شهری است. رابطه جنسیت و فضا، رابطه پیچیده و جذابی است که بطور قابل توجهی بر زندگی روزمره انسان­ ها تاثیرگذار است و به نحوه هدایت و تعامل انسان با محیط اطراف بستگی و ارتباط دارد. این مقاله علاوه بر مرور نظریه نظریه ­پردازان مطرح در جنسیت و فضا؛ به رابطه چندوجهی بین این دو مبحث پرداخته است. در همین راستا به کمک روش تحلیل مضمون مشخص شد عوامل اصلی تعامل جنسیت و فضا در فضای شهری در قالب 3 بعد شامل:«ابعادجنسیتی»، «ابعاد فضایی»،«ابعاد کالبدی»،7 مولفه شامل: «قدرت جنسیتی»، «تفاوت جنسیتی»، «فضای جنسیتی»، «محدودیت فضایی جنسیتی»، «نابرابری جنسیتی»، «فضای زیسته» و «ساختار اجتماعی - کالبدی جنسیت» و 49 زیرمولفه (شناسایی شده در مرحله مرور نظام­ مند) می­ باشند.در ادامه با استفاده از روش اسنادی به مطالعه تطبیقی این عوامل در فضاهای شهری محله در کشورهای ایران، اتریش و بارسلونا می­پردازد. نتایج نشان می­دهد که این عوامل در تعامل جنسیت و فضا در فضاهای شهری کشورهای مورد مطالعه تاثیرگذار هستند، با این تفاوت که این عوامل بصورت مولفه ­های طراحی­ شهری حساس­ جنسیتی در طراحی فضای­ شهری محله در کشورهای بارسلونا و اتریش استفاده شده­اند اما در ایران این مولفه­ ها بخاطر قدرت انضباطی در فضا و استفاده از تکنیک­ های انضباطی سیاسی حکومت دیده نشده­ اند. تنها حرکت ­هایی توسط کاربران فضا در جهت به چالش کشیدن و یا تغییر و تحول در نظم انضباطی فضا توسط کاربران فضا قابل مشاهده می باشد.

women and the interaction of gender and space in urban spaces;case study: comparative comparison of neighborhood urban space in iran, austria and barcelona

in the realm of urban planning, an important yet often overlooked dimension is the interaction between gender and space in urban space. the relationship between gender and space is a complex and attractive relationship that significantly affects people s daily lives and depends on the way people lead and interact with the surrounding environment. in addition to reviewing the theory of prominent theorists in gender and space, this article; it has addressed the multifaceted relationship between these two topics. in this regard, with the help of thematic analysis method, the main factors of the interaction of gender and space in the urban space were determined in the form of 3 dimensions including: gender dimensions , spatial dimensions , physical dimensions , 7 components including: gender power , difference . gender , gender space , gender spatial limitation , gender inequality , lived space and social-physical structure of gender and 49 sub-components (identified in the systematic review stage). in the following, using the documentary method, it deals with the comparative study of these factors in the neighborhood urban spaces in the countries of iran, austria and barcelona. the results show that these factors are effective in the interaction of gender and space in the urban spaces of the studied countries, with the difference that these factors have been used as gender-sensitive urban design components in the design of neighborhood urban space in barcelona and austria, but in iran, these components have not been seen due to the disciplinary power in space and the use of political disciplinary techniques of the government. only movements by space users to challenge or change the discipline of space can be seen by space users.