بررسی پارامتر هیدرولیکی پروفیل‌ عرضی سیلاب عبوری از سازه پایانه سرریز سد شهرچای با استفاده از شبیه‌سازی عددی

از مهم‌ترین سازه‌های هیدرولیکی وابسته به سد، سرریز بوده که وظیفه آن، تخلیه مطمئن آب مازاد مخزن به پایین‌دست، بدون وارد آمدن آسیب به جسم سد می‌باشد. در این بین‌، پرتاب‌کننده‌های جامی‌شکل آزاد سازه پایانه، یکی از مهم‌ترین سگمنت‌های‌ سرریز بوده که وظیفه آن‌ها، استهلاک انرژی به وسیله پرتاب کردن جریان موجود در سرریز به فاصله‌ای دور و متعاقباً، ایجاد اصطکاک بین آب و هوا و برخورد با پایاب می‌باشد. بنابراین طراحی بهینه سازه پایانه با عملکرد موثر آن، در تخلیه سیلاب و مستهلک نمودن انرژی جریان خروجی در سرریز سدهای بلند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شایان ذکر است که مطالعه و بررسی جریان عبوری بر روی سرریزها، همواره یکی از چالش‌های مهندسان در طراحی و اجرای سدهای بزرگ بوده و امروزه با پیشرفت علوم رایانه‌ای، استفاده از مدل‌های عددی به دلیل صرف هزینه و وقت کمتر نسبت به مدل‌های آزمایشگاهی، افزایش چشمگیری یافته است. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات پروفیل‌ عرضی جریان عبوری از سازه پایانه سرریز سه‌جانبی سد شهرچای در مقاطع مختلف و به ازای دبی‌ cms423 بوسیله مدل سه‌بعدی شبیه‌سازی شده توسط نرم‌افزار flow-3d بوده که در ادامه به منظور صحت‌سنجی، نتایج احصاء شده با مدل آزمایشگاهی مقایسه می‌گردند. شایان ذکر است که در مدل آزمایشگاهی، صرفاً عمق جریان در سه نقطه از یک مقطع عرضی استخراج گردیده که نقاط مذکور نیز بر روی پروفیل‌های عرضی جهت مقایسه آورده شده است. حاصل این امر، نشانگر میزان دقت بسیار بالای مدل عددی در مقایسه با مدل آزمایشگاهی در این زمینه بوده و لذا می‌توان از مدل عددی به عنوان یک مدل قابل اتکاء در بررسی عملکرد فلیپ باکت در مواقع سیلابی بهره جست و متعاقباً، از اتلاف قابل توجه زمان و همچنین هزینه‌های بسیار بالای ساخت مدل فیزیکی نیز اجتناب نمود.