شفافیت در نظام مالیاتی، عامل کلیدی در افزایش مشارکت مردمی

از جمله ضروریات قطعی توفیق یک نظام مالیاتی، میزان شفافیت ساز و کار مالیاتی در هر کشور است. این شفافیت باید در دو سو مورد توجه قرار گیرد، سوی نظام اخذ مالیات و سوی هزینه شدن منابع حاصل از مالیات در نظام بودجه کشوری در حوزه‌های خدمات کشوری و لشکری.مولفه‌های عدیده ای در تحقق و یا عدم تحقق شفافیت مالیاتی موثر هستند که می توان به موارد: «توهم مالی دولت، وجود معافیت‌های پنهان مالیاتی در میان مودیان بخش دولتی و خصوصی، هزینه‌های مالی، قانونی و اجتماعی اخذ مالیات ، افزایش ناگهانی غیر متعارف و زیاد مالیات اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی، رشد قارچ وار شرکت‌ها و موسسات خصولتی، عدم وجود و یا ارائه گزارش‌های مستند از موارد هزینه شدن منابع دریافتی مالیاتی و چشم پوشی عامدانه مراکز نظارتی، عدم استقلال مراجع اخذ مالیات و مراجع نظارت مالیاتی از موسسات و نهادها و اصناف ذینفع» اشاره داشت.سوال محوری این مقاله پیرامون عوامل عدم شفافیت نظام مالیاتی کشور در دو سوی اخذ مالیات و هزینه منابع حاصل از مالیات است. هدف تحقیق کمک به مطالعات مشارکت مردمی در امور دولتی در کشور ایران است. افرایش شفافیت مزبور حداقل برای رسانه های تخصصی، دانشگاهیان، مجلس قانونگزاری مستقل، نهادهای جامعه مدنی و اتصال به شبکه بانکی جهانی که به واسطه اف ای تی اف امکان بیشتر مقابله با پولشویی را فراهم می سازد، بستر مناسبی را برای افزایش اعتماد عمومی به بدنه دولت حاکم مهیا می سازد و به میزان طفره رفتن دولت از شفافیت مذکور، اعتماد عمومی نیز نسبت به ساز و کار مالیاتی در کشور کاهش می بابد.روش تحقیق در این پیمایش، توصیقی تحلیلی و تکیه بر اسناد و مکتوبات صاحبنظران و استفاده از تجارب سایر ملل در این موضوع است.مقاله در خصوص بحث نظری با تاکید بر «اصل شفافیت به عنوان یکی از اصول حکمرانی خوب»، سراغ تعریف و تعیین ابعاد مقوله شفافیت در سیاستگذاری عمومی می‌رود. سپس مصادیق عدم شفافیت شامل سویه اخذ مالیات و سویه مجاری هزینه شدن دریافتی‌ها، تجزیه و تحلیل می‌شود.