مبانی گفتگویی منطق نزد افضل الدین کاشانی

افضل الدین کاشانی هر چند به عنوان فیلسوفی با آرای بدیع و اصیل شناخته می شود اما آثار او در حوزه منطق چندان مورد توجه منطقدانان بعد از وی و نیز پژوهشگران معاصر قرار نگرفته است. دلیل اصلی این مسئله می تواند این باشد که این آثار از منظر فنی ظاهرا حاوی نوآوری خاصی نیستند و بیشتر جنبه آموزشی دارند. با این حال این آثار از نکته سنجی و ژرف اندیشی در توضیح فلسفی مسائل منطقی خالی نیستند. مقاله حاضر در پی استخراج و تشریح برخی از این نکته سنجی ها در حوزه مبانی منطق و نشان دادن ارتباط آن با کلیت فلسفه بابا افضل کاشانی است. ادعای مقاله این است که فلسفه بابا افضل کاشانی را می توان به عنوان فلسفه ای آگاهی محور توصیف کرد. فلسفه آگاهی محور یا دیدگاه سوبژکتیویستی تبعات خاص خود را در حوزه منطق خواهد داشت و، اگر هم بازنگری در اصول صوری منطق را در پی نداشته باشد، تبیین فلسفی متفاوتی نسبت به فلسفه واقع گرا، که هویات منطقی را نیز به شکلی مصداق گرایانه تبیین می کند، ارائه خواهد داد. در نوشتار حاضر تبیین غیرمصداق گرایانه، به طور خاص تبیین گفتگویی، از مفاهیم منطقی را که بابا افضل کاشانی ارائه داده است مورد بحث قرار می دهیم و به تحلیل اهمیت فلسفی و منطقی این دیدگاه می پردازیم.