الگوی هزینه‌های‌ کیفی در زنجیره‌ی تامین و لجستیک (مطالعه موردی شرکت ایران خودرو حوزه‌ی لجستیک)

مدیریت کیفیت زنجیره‌ی تامین به فرآیندهایی اطلاق می‌شود که شرکت‌ها برای ارزیابی، نظارت و بررسی دقیق و هوشمندانه‌ی کیفیت محصولات و فرآیندها در زنجیره‌ی تامین استفاده می‌کنند. اندازه‌گیری هزینه‌های کیفی زنجیره‌ی تامین در بیشتر شرکت‌ها و سازمان‌ها اغلب از اولویت کمتری برخوردار است. از آنجایی که این هزینه‌ها بایستی در کل فرآیندهای مرتبط برآورد شود، گردآوری، ساماندهی، بررسی و ارزیابی این حجم از اطلاعات و داده‌ها مستلزم تلاش زیادی است و برای سازمان هزینه‌بر خواهد بود. این هزینه‌ها تاثیر قابل توجهی بر قیمت نهایی محصول و حاشیه‌ی سود آن دارد. هر گونه کاهش هزینه در فرآیندهای تامین، تدارکات و لجستیک به افزایش حاشیه‌ی سود سازمان کمک می‌کند و ارتباط مستقیمی بر رضایت مشتریان و ذینفعان آن خواهد داشت. مدیریت هزینه‌های حمل و نقل از کلیدی‌ترین سرفصل‌ها در حوزه‌ی لجستیک و زنجیره‌ی تامین است. در این حوزه محاسبه‌ی هزینه‌های آشکار و پنهان حمل و نقل در شرکت‌های بزرگ از موضوعات چالش برانگیز خواهد بود. محاسبه‌ی خودکار این هزینه‌ها بر اساس پارامترهای از پیش تعریف شده(چگونگی تحویل کالا، نرخ حمل، اندازه‌ی پیمایش، وزن و اندازه‌ی محموله، تعداد توقف‌ها، تخفیف‌ها و سایر موارد مرتبط) از رویکردهای یک سازمان پیشرو محسوب می‌شود. با این رویکرد می‌توان انتظار داشت که تخصیص خودکار هزینه‌ها به سفارش‌های مشتریان بصورت خودکار و دقیق محاسبه شود. این مقاله قصد دارد ضمن معرفی دقیق‌تر و شفاف‌تر هزینه‌های لجستیکی، راه‌های شناسایی، بهبود هزینه‌ها و ارائه‌ی گزارش‌های جامع را بررسی نماید. همچنین یک چارچوب مناسب برای دسته‌بندی و سامان‌دهی اطلاعات سازمان در حوزه‌ی کیفیت لجستیک ارائه می‌دهد. در ادامه تلاش خواهد شد براساس روابط بین هزینه‌ها و عملکرد، روشهای موثر برای کاهش هزینه‌های لجستیک ارائه شود. در مطالعه‌ی موردی صورت گرفته در شرکت ایران خودرو، سرفصل هزینه‌های کیفی در حوزه‌ی لجستیک معرفی و مدل پیشنهادی برای محاسبه‌ی این هزینه‌ها ارائه می‌شود.