چالش های درس مدیریت خانواده برای دانش آموزان پایه دوازدهم دارای نارسایی های جسمی-حرکتی

یکی از گروه های زیرمجموعه ی آموزش و پرورش استثنایی، دانش آموزان دارای نارسایی های جسمی- حرکتی متوسط و شدید با هوشبهر نرمال است که بر اساس قوانین مصوب، آموزش آنها مبتنی بر کتب درسی سایر دانش آموزان، سامان دهی و برنامه ریزی می شود. از آنجایی که محتوای مصوب دروسی مانند مدیریت خانواده بر پایه تجارب زیسته ی فراگیران فاقد معلولیت و با هدف آماده سازی آنها برای تشکیل خانواده تدوین شده است، مواجه شدن با چالش های متعدد در ضمن تدریس اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر که در زمره پژوهش های کیفی است، با هدف تبیین این چالش ها و ارائه راهکارهای متناسب شکل گرفت. در راستای تحقق اهداف پژوهش، واکاوی پدیدارشناسانه تجارب زیسته مخاطب از یک سو و تحلیل محتوای کتاب در جهت به دست آوردن راهکارهای متناسب از سوی دیگر مورد توجه قرار گرفت. یافته های پژوهش در حوزه بررسی تجارب زیسته فراگیر مبیّن آن است که محدودیت های ناشی از معلولیت مانع از غنای تجارب زیسته فراگیران شده است. این در حالی است که این تجارب که در بستر تعاملات اجتماعی شکل می گیرد، نوعی زیرساخت شناختی برای محتوای کتاب در نظر گرفته شده و عملاً دانش آموز فاقد این تجارب در نیل به اهداف مصوب موفق نخواهد بود. از سوی دیگر ناامیدی اکثر دانش آموزان با معلولیت شدید به ویژه در مواردی که فرد مبتلا به بیماری پیش رونده است، مانع ترسیم آینده ای مشابه نوجوانان فاقد معلولیت می گردد. یافته ها در حوزه ی تحلیل محتوای کتاب نشان می دهد که چالش کلاس های مختلط در پایه های دوازدهم به علت محدودیت تعداد دانش آموزان در درسی که مولف، محتوای مجزا برای دختران و پسران تنظیم کرده است، یکی از معضلات اساسی است. از سوی دیگر عدم تناسب محتوا با تجارب زیسته و نیازهای واقعی فراگیر معلول به وضوح قابل مشاهده است که راهکارهای علمی و کاربردی و نوعی تمرکززدایی در چنین دروسی می تواند راهگشا باشد.