ارزیابی محتوای دستور در کتاب «دستور مختصر زبان فارسی برای غیرفارسی‌زبانان» برپایۀ رویکرد دستور آموزشی

با آغاز نگاه منطقی به آموزش دستور در رویکرد آموزش زبان ارتباطی، البته هم گام و با اولویت آموزش معنا، جزئی اجتناب‌ناپذیر از هر برنامۀ آموزش زبان دوم شد. پژوهش حاضر می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که کتاب‌های نوشته ‌شده در حوزۀ آموزش دستور به غیرفارسی‌زبانان تا چه اندازه با دستاوردهای علمی آموزش دستور هم گام هستند. در همین راستا، به ارزیابی محتوای دستور در کتاب «دستور مختصر زبان فارسی برای غیرفارسی‌زبانان» می‌پردازد. چارچوب نظری این پژوهش، رویکرد دستور آموزشی است. برای تحلیل و ارزیابی این کتاب، بازبینه‌ای مشتمل بر 49 گویه طراحی شد و پس از تایید پایایی و رواییِ محتوایی آن، انطباق و عدم‌انطباق محتوای منبع یاده شده را با اصول دستور آموزشی، ارزیابی کرد. این کتاب از بازبینه، امتیاز «10-» دریافت کرد و در خوشۀ کتاب‌های گروه پنجم؛ یعنی کتاب‌هایی که با رویکرد کاملاً سنتی و یا رویکرد دستور – ترجمه به آموزش دستور توجه داشته‌اند (این گروه با امتیاز 1- تا 28- شناخته می‌شوند) قرارگرفت. این کتاب بدون توجه به دستاوردهای علمی، فارسی‌آموزی را همان دستورشناسی می‌داند و برنامه‌ای برای آموزش موثر و کاربردی دستور ندارد. در این کتاب، توجهی به ساختار واقعی و کاربردی زبان فارسی به چشم نمی‌خورد، آموزش دستور به‌صورت کاملاً صریح دنبال می‌شود و متن، مثال‌های تکراری فراوان دارد. به طورکلی، این کتاب نیز با جایگاه مطلوب در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، براساس اصول دستور آموزشی همچنان فاصلۀ بسیار دارد.

evaluation of grammar content in 'a brief persian grammar for non-persian speakers' based on pedagogical grammar approach

with the beginning of a logical look at teaching grammar in the communicative language teaching approach, teaching grammar, of course, simultaneously and with the priority of teaching meaning, became an inevitable part of every second language teaching program. the present research tries to answer the question of how well the books written in the field of teaching grammar to non-persian speakers are in sync with the scientific achievements of teaching grammar; in this regard, it evaluates the content of the grammar in the book 'brief persian grammar for non-persian speakers'. the theoretical framework of this research is the pedagogical grammar approach. to analyze and evaluate this book, a review consisting of 49 items was designed and after confirming its reliability and content validity, it evaluated the conformity and non-conformity of the content of the aforementioned source with the principles of the educational order. this book received a score of '-10' from the reviewer and in the cluster of books of the fifth group; that is, the books that have paid attention to teaching grammar with a completely traditional approach or grammar translation approach (this group is known with a score of -1 to -28) were included. regardless of the scientific achievements, this book considers persian learning to be the same as grammar learning and does not have a plan for effective and practical grammar education. in the book, no attention is paid to the real and practical structure of the persian language, the teaching of grammar is followed quite explicitly. the text has many repeated examples, and in general, this book is still far from the ideal position in teaching persian language to non-persian speakers based on the principles of pedagogical grammar approach.