اندیشه سیاسی ثقة الاسلام در نهضت مشروطه

بی شک نهضت و نظام مشروطیت ایران یکی از مهم ترین تجلی گاه های فقه سیاسی شیعه می باشد به رغم وجود منابع غنی قرآنی-روایی در زمینه مسائل اجتماعی عدم برخورداری فقهای شیعه از قدرت سیاسی و وجود ذهنیت عدم امکان جمع میان سلطنت و فقاهت و نیز نزدیک دانستن ظهور امام منجی موجبات کمتر طرح شدن برخی مسائل حکومتی از دیدگاه مذهب شیعه را فراهم آورد. با روی کار آمدن سلسله ی صفویان زمینه تصدی برخی مسائل سیاسی- اجتماعی توسط فقیهان فراهم گردید و این امر توانست قسمتی از مسائلی که کمتر مجال طرح یافته بود را به عرصه ی بحث علمای شیعه درآورد.ثقة الاسلام تبریزی یکی از مشروزه خواهانی است که اعتدال او مورد پذیرش محققان عصر مشروطه قرار گرفته است مشروطه خواهی همراه با اعتدال او نشانگر صداقتش در استبداد ستیزی است و شهادت ایشان در راه مبارزه با متجاوزان روسی حکایتگر صدق او در ضدیتش با استعمار است؛ ثقة الاسلام ریاست فرقه ی شیخیه در تبریز را عهده دار بوده و بدلیل واقع بینی تشرع بودن و نیز عدم تعصب به این فرقه عملاً زمینه را برای دور کردن برخی پیروان آن از انحراف هایی که در آن ها گرفتار آمده بودند فراهم نمود.مقاله حاضر در ابتدا مروری بر زندگی این عالم دارد و سپس اندیشه های سیاسی ایشان ذکر می شود در ادامه با توجه به آثار قلمی ثقة الاسلام اندیشه های مذکور مورد بررسی قرار می گیرند در این میان رساله ی الان از اهمیت ویژه ای برای شناخت اندیشه های سیاسی برخوردار می باشد.