حکمرانی خوب و تضمین کیفیت نظام های دانشگاهی

در دنیای معاصر که در آن توسعه اجتماعی و اقتصادی جوامع، توسط دانش هدایت می‌شود، دیگر نمی‌توان آموزش‌عالی را با تجارب و روش‌های مدیریتی معمول، اداره کرد. طی چند دهه گذشته، ارتقاء نظام‌های تضمین کیفیت به یکی از مهم‌ترین گرایش‌های نظام‌های آموزش‌عالی کشورهای جهان تبدیل شده‌است. از سوی‌دیگر، کیفیت تصمیم‌گیری(quality of decision-making) نقشی اساسی در تعیین کیفیت برون‌دادهای دانشگاه‌ها دارد. حکمرانی فرایندی است که از طریق آن، جوامع یا سازمان‌ها تصمیمات مهم خود را اتخاذ نموده و مشخص می‌کنند چه کسانی در فرایند تصمیم‌گیری شرکت کنند و چگونه وظایف خود را به انجام رسانند. بنابراین، ارتباط تنگاتنگی بین حکمرانی‌خوب، کیفیت و تضمین کیفیت موسسات آموزش‌عالی وجود دارد. از آنجا که تضمین کیفیت(quality assurance)، فرآیند مستمر ارزیابی، نظارت و بهبود کیفیت یک سیستم، موسسه یا برنامه آموزش‌عالی است، نمی‌تواند بدون توجه به ذینفعان به اجرا درآید. پیش‌نیاز بهبود عملکرد و ارتقاء کیفیت آموزش‌عالی، حکمرانی‌خوب است. در حکمرانی‌خوب، مشروعیت تصمیمات، بستگی به این دارد که تا چه حد ذینفعان به‌عنوان صاحبان اصلی قدرت، قلمداد شوند و به ‌جای پرداختن به توانمندی سازمان‌های دانشگاهی از طریق بررسی عملکرد کمی آن‌ها، به نوع رابطه‌ای که با ذی‌نفعانشان دارند، توجه می‌شود. پاسخگویی مسئولان و سازمان‌های آکادمیک به ذی‌نفعان، جلب اعتماد و گسترش حق انتخاب آنها از ویژگی‌های اصلی حکمرانی‌خوب به شمار می‌رود. حکمرانی‌خوب صرفاً انجام وظایف نیست، بلکه چگونگی و شیوه انجام وظایف را نیز شامل می‌شود. در مقاله‌حاضر، تلاش می‌شود ارتباط الگوی حکمرانی‌خوب با کیفیت و تضمین کیفیت نظام‌های دانشگاهی بررسی شده و پیشنهادهایی برای ارتقاء موقعیت آنها در آموزش‌عالی ایران ارائه گردد.