عدالت ورزی و رعایت حقوق در اسلام

«در آیه 36 سوره نساء» رعایت حقوق اسلامی طی ده فرمان بیان شده است. خدای تعالی پس از دستور به پرستش او و شریک قرار ندادن کسی برای او بلافاصله تاکید بر احسان به پدر و مادر می‌کند، با این معنا که ترک حقوق آنان در ردیف شرک به خداست سپس دستور نیکی به خویشاوندان، یتیمان و دستگیری از مستمندان را که مبارزه با فقر و محرومیت و رعایت اصول عدالت اجتماعی است صادر می‌فرماید. رعایت حقوق همسایگان نزدیک و دور شامل مسلمان و غیر مسلمان و حسن معاشرت با همه کسانی که با انسان در ارتباطند و نیز حمایت از درمانده در سفر و بلاد غربت با تعبیر «ابن سبیل» و هم چنین نیکی به بردگان، دستوراتی است که خداوند مهربان یکی پس از دیگری توصیه می فرماید و در پایان هشدار می‌دهد که هر کس از فرمان او سرپیچی کند و به خاطر تکبر سرباززند، از هر خیر و سعادتی محروم خواهدشد. «آیه 90 سوره نحل » جامع‌ترین برنامه اجتماعی را در سه اصل مثبت چنین بیان می‌کند، امر به قانون عدالت، اصلی که محور تمام نظام هستی است. فرمان به احسان دومین اصل تضمین و تکمیل سلامت جامعه انسانی، نیکی به خویشاوندان با عنوان ایتاء «ذی القُربی» که در واقع بخشی از مسئله احسان است. پس از آن اصول منفی با تعبیرات سه گانه «فحشاء» - « منکر» - « بغی» به معنای گناهان پنهان، گناهان آشکار و هرگونه تجاوز و ظلم و خودبینی که سرچشمه همه انحرافات اخلاقی است هشدار داده می شود و در پایان می فرماید: خداوند شما را اندرز می دهد شاید متذکر شوید.«سوره نحل آیه 90»،«آیه 8 سوره نساء » دعوت به عدالت بعنوان مهم‌ترین رکن اسلامی می‌کند. عدل از صفات الهی و جزءاصول مذهب تشیع است که همه عوامل برآن استواره به گونه‌ای که انحراف از آن موجب نیستی و هلاکت خواهد شد. خدای تعالی در این آیه با امر به عدالت بر اجرای آن تاکید می‌کند و می‌فرماید: مبادا دشمنی شما با قومی وادارتان کند که به عدالت رفتار نکنید. به عدالت رفتار کنید که این امر به تقوا نزدیکتر است.«سوره مائده آیه 8» و از خداوند پروا کنید که خداوند به هر آنچه می‌کنید آگاه است.«سوره مائده آیه 7»