استثناء منافع راهکار توسعۀ موقوفات در ایران معاصر

به موجب مادۀ 72 قانون مدنی، وقف بر نفس باطل است. مطابق این ماده مقصود از وقف بر نفس این است که واقف خود را موقوف‎ علیه یا در شمار موقوف‎ علیهم قرار دهد یا منافع موقوفه را به عنوان محلّ پرداخت دیون و سایر مخارجش تعیین نماید. از این رو اگر فردی تنها مسکن خویش را برای خود و ذریه ‎اش وقف کند، این وقف، وقف بر نفس و باطل است؛ اگر هم خود را از زمرۀ موقوف‎ علیهم خارج کند، باید باقی عمرش را با اضطراب و خطر بی‎ مسکنی بگذراند. منطقاً فرد از وقف کردن چشم می‎پوشد. نگارندگان در این تحقیق تلاش می‎کنند با تحلیل متون فقه امامیه در باب وقف راهکاری را ارائه دهند که ضمن پاسخگویی به دغدغۀ واقفان، زمینۀ توسعۀ موقوفات در ایران را رقم بزند. بنابراین استثناء منافع عین موقوفه از وقف مادامی که واقف در قید حیات است، به عنوان راهکار مذکور ارائه و با تکیه بر متون فقهی و قانونی ابعاد و ضرورت آن تبیین و توجیه شده است.