بررسی وجود آلل‏های واکسی در برخی ژنوتیپ‏های گندم‏های دوروم ایران با استفاده از نشانگر مولکولی

گندم مهمترین غله دنیاست که با وجود مصرف بالای آن در کشور، ضایعات فراوانی دارد. کیفیت آرد صفت نسبتاً پیچیده‏ای بوده که عمدتاً به کیفیت پروتئین و نشاسته دانه گندم مربوط می‏شود. نشاسته گندم حاوی 75% آمیلوپکتین و 25% آمیلوز بوده و تفاوت نسبت آمیلوز به آمیلوپکتین، منجر به تفاوت در ساختار گرانولی نشاسته، خصوصیات فیزیکوشیمیایی و کیفیت محصول نهایی خواهد شد. 'گندم‏های واکسی' گندم‏هایی هستند که نشاسته آنها فاقد آمیلوز بوده و تماماً از آمیلوپکتین تشکیل شده، این نوع گندم‏ها می‏توانند در افزایش کیفیت نان، ماکارونی و سایر صنایع غذایی بسیار مهم باشند. آنزیم gbss آنزیم اولیه برای سنتز آمیلوز در غلات بوده و سه ژن به نام‏های wx-a1 ، wx-b1 و wx-d1 ایزوفرم‏های این آنزیم را کد می‏کنند که فقدان یک یا تعداد بیشتری از این ایزوفرم‏ها موجب کاهش یا عدم سنتز آمیلوز خواهد شد، که به گندم حاصل 'واکسی' گویند. در این تحقیق 29 ژنوتیپ گندم تتراپلوئید به همراه یک رقم دابل‏هاپلوئید واکسی با منشا استرالیا از نظر وجود این آلل‏های جهش‏یافته با استفاده از تجزیه pcr همراه با پرایمرهای اختصاصی مورد بررسی قرار گرفتند. در مکان ژنی wx-a1 تمام ژنوتیپ‏ها حامل آلل طبیعی بوده و هیچ ژنوتیپ واکسی تشخیص داده نشد. در مکان ژنی wx-b1 ژنوتیپ‏های بهرنگ، edyt-m89(9) و edyt-m88(7) حامل آلل جهش‏یافته واکسی بوده و بقیه ژنوتیپ‏ها حامل آلل طبیعی بودند.