بررسی تنوع آلل‏های واکسی در جایگاه ژن واکسی wx-a1 در برخی ژنوتیپ‏های گندم‏های نان ایران

کیفیت نانوایی صفت نسبتاً پیچیده‏ای بوده که عمدتاً به کیفیت پروتئین و نشاسته دانه گندم مربوط می‏شود. نشاسته گندم حاوی 75% آمیلوپکتین و 25% آمیلوز بوده و تفاوت نسبت آمیلوز به آمیلوپکتین، منجر به تفاوت در ساختار گرانولی نشاسته، خصوصیات فیزیکوشیمیایی و کیفیت محصول نهایی خواهد شد. 'گندم‏های واکسی' گندم‏هایی هستند که نشاسته آنها فاقد آمیلوز بوده و تماماً از آمیلوپکتین تشکیل شده، این نوع گندم‏ها می‏توانند در افزایش کیفیت نان، ماکارونی و سایر صنایع غذایی بسیار مهم باشند. آنزیم gbss آنزیم اولیه برای سنتز آمیلوز در غلات بوده و سه ژن به نام‏های wx-a1 ، wx-b1 و wx-d1 ایزوفرم‏های این آنزیم را کد می‏کنند که فقدان یک یا تعداد بیشتری از این ایزوفرم‏ها موجب کاهش یا عدم سنتز آمیلوز خواهد شد، که به گندم حاصل 'واکسی' گویند. در این تحقیق 70 ژنوتیپ هگزاپلوئید به همراه یک رقم دابل‏هاپلوئید واکسی با منشا استرالیا از نظر وجود این آلل‏های جهش‏یافته در مکان ژنی wx-a1 با استفاده از تجزیه pcr همراه با پرایمرهای اختصاصی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در این مکان ژنی در ژنوتیپ‏های هگزاپلوئید فقط رقم آرتا حامل آلل واکسی بود و مابقی ژنوتیپ‏ها حامل آلل طبیعی بودند.