مقایسه میزان باروری میش های نژاد کرمانی در تلقیح لاپاراسکوپی با جفت گیری طبیعی در فصل غیر تولید مثلی در برنامه همزمانی فحلی

در ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی داﻣﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﯿﺶ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﯽ رﺳند و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﻓﺼﻠﯽ دارﻧﺪ، ﺑﺎرور ﮐﺮدن ﺣﯿﻮان ﺧﺎرج از ﻓﺼﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ حائز اهمیت می باشد. ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﺮدن ﻓﺤﻠﯽ ﯾﮑﯽ از اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﻬﻢ ارﺗﻘﺎء ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. این مطالعه باهدف مقایسه میزان باروری میش های نژاد کرمانی در تلقیح لاپاراسکوپی با جفت گیری طبیعی در فصل غیر تولید مثلی در برنامه همزمانی فحلی انجام شد. تعداد 148 راس میش در بازه ی 2-7 سال و 30-54 کیلوگرم به صورت تصادفی ساده در یک گله واقع در استان فارس شهرستان نی ریز در مدت 35 روز مورد بررسی قرار گرفت. به منظور همزمان سازی فحلی به مدت 12 تا 14 روز اسفنج گذاری انجام شد. همزمان با برداشت اسفنج میزان 400 واحد هورمون ecg تزریق شد. عملیات تلقیح مصنوعی لاپاراسکوپی 52 ساعت پس از برداشت اسفنج و تزریق هورمون انجام شد. پیش از انجام لاپاراسکوپی میش ها 24 ساعت پرهیز آب و غذا داشتند. تنها میش های مناسب و رحم های آماده( 88 راس میش و اسپرم با نژاد های aramis و able ) تلقیح شدند. رحم میش فحل صورتی رنگ، ادماتوز و قوام داربودند. میش هایی که با تلقیح لاپاراسکوپی آبستن نشدند قوچ اندازی شده (60 راس میش و اسپرم با نژاد های adventure و armando) و جفت گیری طبیعی انجام شد. سپس در 45 روزگی از تلقیح با استفاده از دستگاه سونوگرافی آبستنی در میش ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد، نرخ باروری در روش لاپاراسکوپی 14.8 درصد و در روش جفت گیری طبیعی (قوچ اندازی) 65 درصد بود. بین دو روش اختلاف آماری معنی داری مشاهده شد (0.05 p<)، فاکتورهای بسیاری اثرات ecg را تحت تاثیر قرار می دهد که از جمله دوز دارو، زمان تجویز دارو و فصل را می توان نام برد. در میش های نژاد دنبه دار ایرانی، تزریق ecg به ویژه با دوزهای بالا سبب افزایش دوقلوزایی و بره زایی می شود. نتایج حاصل از میانگین سن و وزن میش های مورد مطالعه نیز به ترتیب 1.23±4.05 و 4.71±39.67 بودند. ﻧﮋاد، ﺳﻦ و ﻧﻤﺮه وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪنی از دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﻣﺼﻨﻮعی می ﺑﺎشند. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ به ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﺎزی فحلی و ﻻﭘﺎراﺳﻜﻮپی و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ همزمان سازی ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، درﺻﺪ ﺑﺎروری ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ، عدم فحلی میش ها و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﻧﺸﺪن آﻧﻬﺎ ﺧﺴﺎرات اقتصادی فراوانی در پی دارد.