مروری بر سبب شناسی آزواسپرمی در سگ‌های نر

مقدمه: اختلالات باروری سگ‌های نر معمولاً برای ما دامپزشکان چالش برانگیز است. امروزه تقاضا از دامپزشکان در قیاس با یک الی دو دهه گذشته، در ارتباط با حل اختلالات ناباروری، بیشتر شده است که علت آن اساساً، افزایش جمعیت سگ‌های با نژاد خالص می‌باشد، اما دلایل دیگری در این قضیه سهیم هستند. سوابق موضوع : به نظر می‌رسد پتانسیل باروری پایین در سگ‌ها نتیجه عوامل متغیری مانند: عدم بررسی دوره‌ای اجباری باروری، استعداد خاص گونه‌ای برای بسیاری از بیماری‌ها و عدم وجود محدودیت سنی برای استفاده تولیدمثلی از سگ‌های نر باشد. یکی از عوامل مهم در باروری سگ‌ها حضور اسپرم در انزال می‌باشد. آزوئواسپرمی انزالی است که از پلاسمای منی تشکیل شده اما فاقد اسپرم می‌باشد. میزان بروز آزوئواسپرمی تا حدود 35 درصد تخمین زده می‌شود. برخی از سگ‌ها بخش غنی از اسپرم را انزال نمی‌کنند زیرا مضطرب هستند یا در غیاب سگ ماده تحریک جنسی کافی را ندارند. در این موارد فقط مایعِ پروستات قبل از اسپرم، جمع آوری می‌شود. آزواسپرمی در سگ‌های اصیل و دورگه گزارش شده است. وراثت پذیری به ویژه در سگ‌های نژاد لابرادور رتریور و تریرهای اسکاتلندی مشکوک می‌باشد. برای روشن شدن علت آزواسپرمی، باید در نظر داشت که منشا ناهنجاری پیش بیضه‌ای، بیضه‌ای یا پس بیضه‌ای است. علل پیش بیضه‌ای شامل اختلالات غدد درون‌ریز عمومی نظیر هایپوتیروئیدیسم و سندرم کوشینگ می‌باشد. افزایش دمای بیضه، به دلیل فتق کیسه بیضه یا تب طولانی مدت، ممکن است باعث دژنراسیون بیضه و آزواسپرمی شود. سایر علل بالقوه شامل کریپتورکیدیسم (نهان‌بیضگی) دوطرفه، هرمافرودیسم، هایپوپلازی و آسیب بیضه (تروما، التهاب بیضه)، و نئوپلازی بیضه است. علل پس بیضه‌ای برای آزواسپرمی اساساً شرایطی هستند که باعث انسداد انتشار اسپرم در طول انزال می شوند، از جمله گرانولومای اسپرم، آپلازی سگمنتال اپیدیدیم و اسپرماتوسل. برای تشخیص آزواسپرمی، ضروری است که انزال کامل بوده و به علت عدم تحریک جنسی نباشد. همانطور که قبلا ذکر شد، جمع آوری مکرر مایع منی در حضور یک سگ ماده فحل ممکن است برای رد بی تجربگی و تحریک ناکافی جنسی مورد نیاز باشد. غلظت کارنیتین یا آلاکالین فسفاتاز (ap) در انزال آزواسپرمی باید اندازه‌گیری شود. هر دو ترکیب منشا اپیدیدیمی دارند. در انزال طبیعی، غلظت ap بیش از iu/l5000 است. در موارد انزال ناقص، کمتر از iu/l5000 و اغلب کمتر از iu/l2000 است. اگر انزال حاوی اسپرم باشد، باید سانتریفیوژ شود و فقط پلاسمای منی آزمایش شود (اسپرم ممکن است به تجهیزات آزمایشگاهی طراحی شده برای آزمایش نمونه‌های سرم آسیب برساند). انزال آزواسپرمی با ap بسیار کم نشان دهنده مایع پروستات است و ممکن است به دلیل انزال ناقص یا انسداد مجرای دو طرفه باشد. نتایج و بحث: دلایل مختلفی برای آزواسپرمی در سگ های نر وجود دارد. تشخیص های افتراقی و رویکرد تشخیصی باید بر اساس اطلاعات به دست آمده از شرح حال و معاینه فیزیکی باشد و نیاز به مطالعه در مورد آنها وجود دارد. تشخیص اختلالات تولیدمثل در سگ‌های نر نیاز به دانش، تجهیزات، تجربه و شهود تخصصی دارد. اگرچه در بسیاری از موارد ناباروری سگ نر، می‌توان تشخیص خاصی داد، اما همه علل قابل درمان نیستند.