بررسی گزارش‌های عوامل سقط‌جنینِ گوسفند و بز از ایران

سقط‌جنین از جمله مسائلی است که سلامت و اقتصاد گله‌‌های گوسفند و بز ایران را تهدید می‌کند به طوری که با وجود برنامه‌های واکسیناسیون و کنترل-پیشگیری اجرا شده در دهه‌های گذشته، همچنان عوامل سقط‌جنینِ گوسفند و بز به طور گسترده در سطح گله‌ها وجود دارند و سالی نیست که بگذرد و دامداران دچار خسارات اقتصادی جبران ناپذیر نشوند. از طرفی بنابه آمار وزارت بهداشت، میزان موارد ابتلای تب‌مالت در سال‌های اخیر در کشور افزایش یافته است که نشان دهنده ناکامی برنامه‌های اجرایی در امر کنترل این بیماری در سطح گله‌های دام و انتقال بیشتر آن به انسان‌ها در ایران است. بنابه بررسی انجام شده از سال 2014 تا 2022، 11گزارش درباره بروسلا ملی‌تنسیس با میزان شیوع 1/29-0 %، 9 گزارش درباره کلامیدیا آبورتوس با میزان شیوع 36/36-3/4 %، 18 گزارش درباره توکسوپلاسما گوندی با میزان شیوع 69-4/4 %، 9 گزارش درباره کوکسیلا بورنتی با میزان شیوع 5/54-7/2%، دو گزارش درباره سالمونولا آبورتوس با میزان شیوع 3/1 و 4/4%، یک گزارش درباره نئوسپورا کنینوم با میزان شیوع 0، 5/3 و 7/5%، یک گزارش درباره کمپیلوباکتر با میزان شیوع 75/3 %و دو گزارش درباره ای‌کولای با میزان شیوع 3/4-0 % و دو گزارش درباره ی مایکوپلاسما آگالاکتیه با میزان شیوع 4/2 و 3 % پیدا شد. این گزارش‌ها از مناطق مختلف ایران شامل 23 استانِ تهران، فارس، یزد، کرمان، مازندران، سیستان و بلوچستان، همدان، گیلان، گلستان، خوزستان، اصفهان، خراسان‌شمالی و رضوی، قزوین، آذربایجان‌شرقی و غربی، اردبیل، چهارمحال‌و‌بختیاری، لرستان، قم، بوشهر، زنجان، و البرز منتشر شده است. نمونه‌های اخذ شده جهت بررسی میزان آلودگی‌ها شامل خون، جنین و همچنین بافت‌های لاشه‌ حیوانات بالغ در کشتارگاه بوده است. بیشترین تا کمترین تعداد گزارش‌ها به ترتیب مربوط به توکسوپلاسما گوندی، بروسلا ملی تنسیس ،کوکسیلا بورنتی، کلامیدیا آبورتوس، ای‌کولای، سالمونلا آبورتوس، مایکوپلاسما ، نئوسپورا کنینوم و کمپیلوباکتر بوده است. به نظر می رسد با توجه غالبیت تعداد گزارش‌ها درباره توکسوپلاسما گوندی، کوکسیلا بورنتی، کلامیدیا آبورتوس، و بروسلا ملی‌تنسیس، نحوه نمونه برداری و نوع نمونه‌ها، ممکن است واقعا این عوامل در غالب مناطق باعث سقط‌جنین، کم باروری و خسارات اقتصادی ناشی از آن در سطح گله‌ها باشند یا فقط نوعی تمایل پژوهشی بیشتر به بررسی این عوامل در مناطق مختلف توسط پژوهشگران است. مشترک بودن این بیماری های بین انسان و دام اهمیت آن‌ها را از لحاظ بهداشت عمومی دوچندان می کند. ضروری است این عوامل به وسیله مراکز مربوط در سطح ملی مورد توجه باشند و برنامه‌های تشخیص، درمان و کنترل و پیشگیری به صورت فعال و به روز شده برای دوره های دو تا 4 ساله در اختیار دامداران قرر گیرد.