ارزیابی کورتیزول مدفوع مادیان‌های دره‌شوری در انتهای آبستنی

کورتیزول که یکی از هورمون‌های گلوکورتیکوئیدی است، به‌عنوان شاخص استرس شناخته می‌شود و زایمان نیز به‌ویژه در مادیان فرآیندی استرس‌زا است. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان متابولیت کورتیزول مدفوع مادیان‌های دره‌شوری در انتهای آبستنی بود. برای این مطالعه تعداد 6 راس مادیان نژاد دره‌شوری از یک باشگاه سوارکاری با بازه‌ی سنی 4 تا 14 سال و سابقه‌ی حداقل یک بار زایمان موفق انتخاب شدند. از حدود 15 روزِ انتهای آبستنی تا یک روز مانده به زایمان، به صورت یک روز در میان از مادیان‌ها نمونه‌ی مدفوع (جمعا 48 نمونه) تهیه و متابولیت دفعی کورتیزول به نام 11,17 dioxandrostanes در نمونه ها ارزیابی شد. روند تغییرات غلظت 11,17 dioxandrostanes در مدت انجام مطالعه توسط آزمون آنوا با مقادیر تکرارشونده بررسی شد. مقایسه‌ی میانگین غلظت متابولیت دفعی کورتیزول در دو زمان نمونه‌گیری توسط آزمون تی جفتی انجام شد. همبستگی بین میانگین غلظت متابولیت دفعی کورتیزول و زمان‌های نمونه‌گیری به‌وسیله‌ی آزمون پیرسون انجام شد. تمام آنالیزهای آماری توسط نرم افزار spss ویرایش 21 انجام و سطح معنی‌داری به‌صورتp<0.05 لحاظ شد. متابولیت‌ دفعی کورتیزول در اولین نمونه‌گیری کمترین میزان و در آخرین نمونه‌گیری بیشترین مقدار را داشت. روند تغییرات غلظت 11,17 dioxandrostanes در نمونه‌های مختلف با گذشت زمان و نزدیک شدن به زایمان، به‌طور معنی‌داری افزایش داشت (p<0.05 ). همچنین همبستگی بین میانگین غلظت متابولیت دفعی کورتیزول و زمان‌های نمونه‌گیری به صورت منفی و معنی‌دار (r=0.97, p=0.001) بود. براساس نتایج به‌دست آمده از این مطالعه، میزان متابولیت‌های دفعی کورتیزول در مدفوع مادیان، با نزدیک شدن به زمان زایمان به‌طور معنی‌داری افزایش داشت و ارزیابی متابولیت‌ کورتیزول در مدفوع را می‌توان به‌عنوان یک روش غیرتهاجمی، آسان و کم‌هزینه، انتخاب مناسبی جهت تخمین زمان زایمان در مادیان های دره شوری دانست.