مطالعه مورفومتری تخمدان طی تکوین پس از تولد در رت با استفاده از تکنیک استریولوژی

مقدمه: امروزه رت یکی از متداول ترین حیوانات آزمایشگاهی برای مطالعه دستگاه تناسلی می باشد. مطالعات متعدد مورفومتری تخمدان رت با روش های معمول بافت شناسی و هیستومتری انجام شده است اما دو مشکل اساسی، مطالعات معمول میکروسکوپی را تحت الشعاع قرار میدهد؛ کاهش در اندازه و کاهش در بعد. استریولوژی علم تبدیل اطلاعات دو بعدی به سه بعدی است و اطلاعات مورفومتری حاصل از آن دارای صحت و دقت است (1) مواد و روش ها: در این مطالعه، رت های نر و ماده بالغ نژاد ویستار برای جفت گیری درون قفس قرار گرفتند. پس از زایمان، از موالید ماده آنها، پنج عدد رت در هر گروه 0، 7، 14، 21، 35، 45 و 65 روزگی قرار داده شد که پس از آسان کشی، از تخمدان آنها نمونه برداری گردید. سپس تخمدان ها با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی یکنواخت سیستماتیک و به روش ایزوتروپیک با استفاده از میکروتوم برش داده شد و برش ها با استفاده از هماتوکسیلین ائوزین رنگ آمیزی گردید. سپس با کمک تکنیک استریولوژی، حجم کل تخمدان، کورتکس، مدولا و فولیکول ها با استفاده از سیستم شمارش نقطه ای از رابطه زیر محاسبه شد (2): v t (a/p) σp t: فاصله برش ها a/p: مساحت سطح نقاط p: مجموع نقاط برخورد حجم متوسط فولیکول ها نیز با استفاده از روش نوکلئاتور و فرمول زیر محاسبه گردید (3): v 4/3πl3 l: متوسط شعاع های فولیکول و اووسیت از مرکز هسته نتایج: در گروه های 0، 7، 14 و 21 روزگی، در بین مدولا و کورتکس هیچ مرزی مشاهده نشد اما این مرز در گروه های 35، 45 و 65 روزگی وجود داشت. در رابطه با حجم مدولا، گروه 65 روزگی اختلاف معنا داری با گروه 45 روزگی یا 35 روزگی نداشت اما این حجم در بین گروه 45 روزه با 35 روزه واجد اختلاف معنی دار بود. در رابطه با فولیکول ها، در بدو تولد فقط فولیکول های بنیادین و اولیه وجود داشت. در روز 14، فولیکول های ثانویه مشاهده شدند و در روز 35، اولین فولیکول گراف مشاهده گردید. کمینه حجم کسری فولیکول ها در روز 0 بود و بیشینه آن در روز 45 قرار داشت. نتیجه گیری: مرز بین کورتکس و مدولا در زمانی بین 21 تا 35 روزگی به وجود می آید که تقریبا همزمان با پیدایش اولین فولیکول گراف می باشد..