فرصت‎ها و چالش های اقدام پژوهی در نظام آموزش و پرورش

آموزش و پرورش با توجه به جایگاه ویژه‎‎ای که داراست پژوهش ویژه خود را می‌طلبد که محور اساسی آن باید تغییر و تحول در کلاس و جریان یاددهی و یادگیری باشد. یکی از محورهای تحول در آموزش و پرورش که باعث تحول اساسی در نظام تحقیق و توسعه می‌شود طرح معلم پژوهنده «پژوهش در عمل» یا اقدام پژوهی است. پژوهش حاضر تحلیل فرصت‎ها و چالش‎ها و آسیب‎ها در اقدام پژوهی و ارائه راهکارهایی جهت بهبود و توسعه آن طی چند سال اخیر می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه آثار اقدام پژوهی معلمان پژوهنده استان مرکزی طی سال‎‎ها‎ی 1397 تا 1401 می‌باشد. یافته ها‎ نشان می‌دهد که هر ساله بطور میانگین 25% اقدام پژوهی‎‎ها‎ی ارائه شده به طور مستقیم از سایت های اینترنتی یا سایر منابع کپی برداری شده است. بررسی آثار به لحاظ کیفی نیز نشان می دهد که هر ساله 25% آثار به لحاظ موضوع، روش تحقیق، راهکار‎ها‎ی ارائه شده و .‎.. در حد انتظار نبوده و نمی توان به عنوان سند مفید آموزشی و پرورشی مورد استفاده معلمان و سایر کارکنان قرار گیرند. با نگاهی به روند انجام پژوهش‎‎ها‎‎ در ساختار آموزش و پرورش به این نتیجه می‎رسیم که در این حوزه تصمیمات بدون مبنای دقیق علمی و تحقیقاتی صورت‌ گرفته است. بنابراین ما در ارتباط با مسائل تحقیق و اقدام پژوهی در آموزش و پرورش‌ با یک نگرش ساده‌بینی بیش از حد مواجه هستیم که باید به‌ تدریج آن را تغییر دهیم؛ چراکه به‎منظور تضمین‌ صحت و سلامت تصمیم‌گیری، حتی در مورد ساده‌ترین مسائل‌ آموزش و پرورش به عمیق‌ترین بررسی‌‎ها‎ و تحقیقات‌ نیازمندیم. بر این اساس در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و کتابخانه‌ای و با مرور اسناد و متون موجود در این زمینه تلاش می‎گردد آسیب ها و موانع اقدام پژوهی مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهای مناسب برای حل آن ارائه گردد.