موازنه انرژی در تولید گندم دیم در مناطق کوهستانی

مدیریت بهینه انرژی در سیستم‌های کشاورزی به یکی از موضوعات موردتوجه محققان در سراسر جهان تبدل شده است. این پژوهش به‌منظور تحلیل بیلان انرژی در تولید گندم دیم در شهرستان مریوان انجام‌گرفته است. برای این منظور با استفاده از روش میدانی و به‌صورت مصاحبه و پرسشنامه اطلاعات جمع‌آوری‌شده است و انجام تحلیل‌ها از نرم‌افزار spss استفاده گردید و مزارع ازنظر میزان انرژی مصرفی و عملکرد تولیدشان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به‌دست‌آمده از مزارع مختلف گندم دیم شهرستان نشان می‌دهد انرژی ورودی و خروجی ناشی از مصرف نهاده‌های مختلف در مزارع گندم دیم به ترتیب 23492.9 و 44469.4 مگا ژول بر هکتار بدست آمد که 24905.6 مگا ژول بر هکتار مربوط به دانه گندم و 19563.8 مگا ژول بر هکتار به تولید کاه و کلش میباشد. بیشترین مقدار انرژی مصرفی مربوط به کود شیمیایی به مقدار 9508.9 مگا ژول در هکتار و به میزان 40.48 درصد از کل انرژی مصرفی بوده و کمترین مقدار مصرف انرژی به نیروی انسانی 200.75 مگا ژول بر هکتار اختصاص دارد که برابر با 0.81 درصد می‌باشد. انرژی مستقیم و انرژی غیرمستقیم به ترتیب 30.61 درصد و 69.39 درصد و انرژی تجدید پذیر و تجدید ناپذیر به ترتیب 17.35 و 82.65 رصد به‌دست‌آمده است. نسبت انرژی، بهره‌وری انرژی و افزوده خالص انرژی به ترتیب 1.89، 0.07 کیلوگرم بر مگا ژول و 20976.38 مگا ژول در هکتار به‌دست‌آمده است. نسبت انرژی پایین در سیستم‌های تولید گندم به دلیل تولید انرژی کمتر در مقایسه با انرژی مصرفی است. استفاده از کمبیناتهای خاک‌ورزی که سبب کاهش تردد ماشین‌آلات، استفاده از کودهای طبیعی به‌جای کود شیمیایی، بازگرداندن بقایا و مدیریت صحیح مزرعه می‌تواند سبب استفاده صحیح از انرژی گردد و پایداری تولید محصولات کشاورزی را تضمین کند.