دانشگاه و همبستگی ملی؛ تحول مفهوم فردی شهروندی به رویکرد اجتماعی

تحقق مفهوم شهروندی در التزام به رعایت حقوق یکدیگر در تعامل اجتماعی، زمینه ایجاد همبستگی ملی را فراهم می‌سازد. بی‌تردید سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در حوزه «عقلانیت فرهنگی» به معنای توانایی‌های کلامی و زبانی در تسهیل ارتباط مفاهمه‌ای می‌تواند در نیل به این مهم موثر واقع شود. به‌طور کلی آموزش و پرورش و آموزش عالی هر جامعه‌ای نه از طریق صِرف آموزه‌های نظری، بلکه از رهگذر «جامعه‌پذیری عمومی، ادغام و سازگاری اجتماعی» آحاد جامعه را در گذر از مفهوم تنگ منفعت‌گرایی فردی بلکه با گشودن افق‌های مصالح عمومی با مفهوم بلند شهروندی اجتماعی آشنا می‌سازد. این نوشتار با مفروض دانستن نقش دانشگاه در ایجاد احساس همبستگی عمومی، بر آن است تا با استفاده از شیوه مطالعه کتابخانه‎ ای و با بهره ‎گیری از روش توصیفی- تحلیلی، چگونگی تحقق و برآمدن مفهوم شهروند اجتماعی از رهگذر کارکرد این نهاد آموزش عالی را مورد بررسی قرار دهد. یافته ‎های این پژوهش نشان می‌دهد دانشگاه در تمهید زمینه‌های ساختاری و ذهنی لازم برای رشد «عقلانیت فرهنگی» از رهگذر تقویت دغدغه «منش اخلاقی» به‌موازات پیگیری دغدغه «دانایی- مهارت» و درنتیجه ایجاد حس همبستگی ملی، در تبدیل فرهنگ شهروندی به رویکردی اجتماعی، نقش برجسته‌ای ایفا می‌نماید.