پیش‌نگری اثرات تغییراقلیم بر تبخیر-تعرق پتانسیل در حوضه آبریز کویر لوت مبتنی‌بر مدل miroc5

مقدمه: منابع آب برای فعالیت‌های توریستی ضروری است و از خواسته‌های گردشگران در زمینه‌های مختلف حمایت می‌کند. با توجه به اهمیت تبخیر-تعرق به‌عنوان یک پارامتر مهم در چرخه هیدرولوژیکی، هدف پژوهش‌ حاضر ارزیابی این متغیر در شرایط فعلی و پیش‌نگری تغییرات آن در چشم‌انداز آتی حوضه آبریز کویر لوت است.داده و روش: به منظور پیش‌نمایی تغییرات تبخیر- تعرق پتانسیل (pet) در افق آینده ابتدا پارامترهای اقلیمی دمای کمینه و بیشینه 6 ایستگاه سینوپتیک منتخب طی دوره 1991-2010 از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید و سپس خروجی مدلmiroc5 از سری مدل‌های اقلیمی cmip5، برای دوره تاریخی و آینده میانی تحت سناریوی rcp4.5 و برمبنای مولد تصادفی lars-wg6 ریزگردانی شد. در نهایت با توجه به مقادیر تولید شده دمای کمینه و بیشینه، مقادیر تبخیر-تعرق در محدوده مطالعاتی پهنه‌بندی گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد ماه‌های ژانویه و دسامبر کمترین میزان pet را به خود اختصاص داده‌اند و مقادیر این متغیر در این دو ماه از 54 میلیمتر در قائن تا 75 میلیمتر در بم متفاوت است. بیشینه pet نیز طی ماه‌های ژوئن و جولای اتفاق افتاده و در ایستگاه طبس مقادیر 375 میلیمتر قابل مشاهده است. پیش‌نگری تغییرات متغیر یادشده تحت سناریوی rcp4.5 در دوره آینده میانی بیانگر این بود که میزان pet در تمام ماه‌های سال در مقایسه با دوره پایه روند افزایشی داشته و در ژوئن پهنه هم تبخیر 350-396 میلیمتر نیمه شمالی حوضه لوت را به طور کامل دربرگرفته است.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده از پژوهش حاضر، pet در حوضه آبریز کویر لوت در آینده در نتیجه تغییرات افزایشی دما، افزایش خواهد یافت. پیامدهای منفی این مسئله بر منابع آب و افزایش طول دوره‌های خشکسالی در منطقه، فعالیت‌های کشاورزی، گردشگری و ... را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.

projection of climate change impacts on potential evapotranspiration in the lut desert watershed based on the miroc5 model

introduction: water resources are essential for tourism activities and support the needs of tourists in different fields. considering the importance of evaporation-transpiration as an important parameter in the hydrological cycle, the objective of the present study is to evaluate this variable in the current conditions and to project its changes in the future landscape of the lut desert watershed.data and method: in order to project future changes in potential evapotranspiration (pet), the climatic parameters of minimum and maximum temperature of 6 selected synoptic stations during the period 1991-2010 were first obtained from the iran meteorological organisation. the output of the miroc5 model was then downscaled from the cmip5 project models for the historical period and the intermediate future under the rcp4.5 scenario and based on lars-wg6. finally, the evapotranspiration values in the study area were zoned according to the produced minimum and maximum temperature values.results: the results indicated that the months of january and december have the lowest amount of pet. the values of this variable in these two months vary from 54 mm in qaen to 75 mm in bam. the maximum pet also occurred during the months of june and july, and values of 375 mm can be seen at tabas station. the projection of pet changes under the rcp4.5 scenario in the future period showed that its amount has increased in all months of the year compared to the base period. in june, the range of 350-396 mm completely covers the northern half of the lut watershed.conclusion: according to the results of this study, pet in the lut desert watershed will increase in the future as a result of rising temperatures. this will have a negative impact on water resources and increase the duration of droughts in the region, which will severely affect agricultural activities, tourism, etc.