برآورد خسارت اقتصادی ناشی از گرد و غبار بر محصول گندم استان خوزستان

وقوع پدیده گرد و غبار هر ساله در بسیاری از نقاط جهان از جمله غرب و جنوب غربی ایران و به ویژه در استان خوزستانخسارات هنگفتی به بخش های مختلف اقتصادی و منابع زیستی وارد میسازد. در دهههای اخیر نیز خشک شدن بخشهایقابل توجهی از تالابهای استان خوزستان در نتیجه تغییرات اقلیمی و تشدید خشکسالیها از یک سو و توسعه طرحهای عمرانیو افزایش برداشت از منابع ابی و در نتیجه کاهش حقابههای محیط زیستی این اکوسیستمها از سوی دیگر، موجب گسترشکانونهای گرد و غبار و افزایش خسارات آن گردیده است. بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخشهای استراتژیک اقتصادیکشور و استان، در معرض آسیب جدی پیامدهای منفی این پدیده میباشد. با توجه به آثار مخرب این پدیده بر بخشهایمختلف اقتصادی و الزام دولت به انجام اقدامات مقابلهای پر هزینه برای مهار و کاهش بروز این پدیده در کشور، لازم است کهمطالعاتی در راستای برآورد نحوه و میزان خسارت وارده به بخشهای مختلف به ویژه بخش کشاورزی انجام گیرد. در اینپژوهش سعی شده است ضمن بررسی کانونهای گرد و غبار موجود؛ برآورد قابل اتکایی از نحوه و میزان خسارتهای اقتصادیناشی از پدیده گرد و غبار بر محصول اصلی زراعی استان خوزستان یعنی (گندم آبی و دیم) ارائه شود. بر اساس یافته های اینپژوهش، کل خسارت اقتصادی سالانه وارده بر محصول گندم آبی و دیم خوزستان از پدیده گرد و غبار ( 2240 میلیارد ریال برحسب قیمتهای سال 1397 )، بوده که مقدار متوسط به ازای هر هکتار سطح زیرکشت گندم آبی و دیم به ترتیب حدود4147/7 و 1084/2 هزار ریال میباشد. متوسط وزنی کاهش عملکرد (کاهش درآمد ناخالص در هکتار) منتسب به گرد و غبار در کل اراضی مربوط به گندم آبی و دیم استان نیز سالانه معادل 5/05 درصد است. به عبارت دیگر، گرد و غبار باعث میشود که سالانه به طور متوسط 5/05 درصد از عملکرد در هکتار محصولات غلات آبی و محصولات دیم در استان کاهش یابد.