توسعه پایدار مناطق بیابانی با تثبیت ماسه های روان (تکنیک ها، راهکارها، مزایا و معایب)

حرکت ماسه های روان به عنوان یکی از مخاطرات محیطی مهم در مناطق بیابانی، همواره بخش های زیادی مانند کشاورزی، صنعت، حمل‌ونقل و زیرساخت ها را با چالش روبرو کرده است. پویایی و حرکت تپه های ماسه ای، آن ها را به کانون بحران تبدیل کرده و برای مراکز شهری و روستایی، مراکز اقتصادی و غیره مشکل آفرین شده است. تحقیقات و مطالعات در رابطه با تثبیت تپه های ماسه ای به صورت جداگانه برای هر کدام از روش های تثبیت و یا مزایا و معایب آن ها انجام شده است. اما در این تحقیق به صورت جامع و کامل، مروری بر روش ها و تکنیک های مختلف تثبیت تپه های ماسه ای در مناطق بیابانی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای صورت گرفت. با بیان عملکرد و اثرگذاری این روش های تثبیت در مناطق بیابانی و با استناد به مرور مطالعات، مزایا و معایب روش ها ارائه شده است. انواع عملیات اجرایی تثبیت کانون‌های بحرانی شامل اقدامات بیولوژیکی، مکانیکی و عملیات تلفیقی مکانیکی- بیولوژیکی هستند که کارکرد و چارچوب اجرایی و انواع و ابزارهای مختلف مورد استفاده در هر کدام از این اقدامات ارائه و موقعیت و مکان مناسب جهت انجام هر کدام از تکنیک های مختلف تثبیت تپه های ماسه ای تشریح شده است. تثبیت تپه های ماسه ای و متعاقباً احیای این مناطق و بازگشت حیات به مناطق بحرانی و اطراف آن به‌منظور دستیابی به توسعه پایدار مناطق بیابانی امری لازم و ضروری است که با آگاهی و انتخاب مناسب عملیات تثبیت می توان به توقف تخریب زمین و بیابانزایی و پایداری مناطق خشک و بیابانی به عنوان یکی از مهم‏ترین چالش ها و برنامه‏ های مدیریتی کشور امیدوار بود.