مقایسه تفاوت شاخص‌های کیفیت خوراک بین پوشش های گیاهی طبیعی و علوفه های تغذیه کمکی در زیستگاه گوزن زرد ایرانی در پناهگاه حیات‌وحش دشت‌ناز

شناسایی، پایش و مقایسه کیفیت خوراک موجود در پوشش های گیاهی طبیعی در زیستگاه و تغذیه کمکی برای شناخت رفتار تغذیه، حفاظت و مدیریت جمعیت های گیاه‌خواران ضروری است. این پژوهش در زمستان 1401 و بهار 1402 در پناهگاه حیات وحش دشت ناز، زیستگاه گوزن زرد ایرانی انجام شده است. در این دو فصل، نوع پوشش های جنگلی طبیعی غالب زیستگاه و علوفه های با هدف تغذیه دستی مشخص و از آنها نمونه برداری شد. سپس یک گرم از این پوشش های خشک و پودر شده در هر یک از ماه های فصل ترکیب و آماده آنالیز شدند. شاخص های چربی(fat)، درصد پروتیئن خام (cpp) و الیاف شوینده اسیدی (adf) موجود در پوشش های جنگلی طبیعی غالب زیستگاه و علوفه های با هدف تغذیه دستی منطقه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که شاخص چربی در فصل زمستان بین پوشش های طبیعی درختی غالب زیستگاه شامل بلوط، انجیلی و سیاه ولیک و همچنین علوفه های با هدف تغذیه دستی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز تفاوت معنی داری داشت. در فصل بهار، شاخص های چربی و درصد پروتیئن خام نیز بین پوشش های طبیعی درختی غالب زیستگاه و همچنین علوفه های با هدف تغذیه دستی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز تفاوت معنی داری نشان دادند. مقدار شاخص چربی در فصل زمستان و بهار و درصد پروتیئن خام در فصل بهار در بین علوفه ها به مراتب مقدار پایین تری از پوشش های طبیعی درختی غالب زیستگاه داشتند. آگاهی و مقایسه کیفیت خوراک موجود در پوشش های گیاهی طبیعی در زیستگاه و علوفه های با هدف تغذیه کمکی گوزن زرد ایرانی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز می تواند از نظر ارائه راهکارهای حفاظتی و مدیریتی برای بقا، و احیای این جمعیت های در خطر انقراض موثر باشد.