تباین و تنش در ساختار شعر ”نشانی”

از جمله شعرهای سهراب سپهری که بسیار مورد توجه منتقدان و محققان ادبی قرار گرفته ،‌شعر ‹‹ نشانی ›› است که نخستین بار در کتاب حجم سبز منتشر گردید . رضا براهنی در کتاب طلا در مس و سیروس شمیسا در کتاب نقد شعر سپهری قرائتهای نقادانه ای از این شعر به دست داده اند . وجه اشتراک این دو قرائت ، استناد به مفاهیم و مصطلاحات عرفانی برای رمز گشایی از معنای شعر نشانی است . در مقاله حاضر ، رهیافت دیگری برای نقد این شعر اختیار شده است که معنای شعر را در درجه ی نخست در متن شعر و نه در زمینه ای عرفانی خارج از شعر می جوید . به این منظور ، در این مقاله ابتدا آرای نظریه پردازان فرمالیسم ( شکل مبنایی در نقد ادبی) به اجمال معرفی شده و سپس شعر نشانی با به کارگیری رهیافت فرمالیستی و به ویژه با استناد به مفهوم تباین و تنش در ساختار شعر نقد شده است . در این نقد ، استدلال گردیده است که می توان نشانی را متنی قائم به ذات فرض کرد و صناعات ادبی این شعر را در چارچوب تنش آمیز آن مورد تحلیل قرار داد .