اندیشه های جامی در مثنوی هفت اورنگ

از آنجا که بهترین وسیله شناخت هر گوینده و شاعری، آثار قلمی اوست؛ در این نوشته کوشش شده است ضمن ارائه تصویری کلی از نورالدین عبدالرحمن جامی - بزرگترین شاعر و ادیب قرن نهم هجری- و منظومه های هفتگانه وی، جریان افکار و اندیشه های او در مورد برخی مسایل، از قبیل وحدت وجود، تشبیه و تنزیه، جبر و اختیار و عشق ترسیم شود و نیز برخی دیدگاههای اعتقادی و انتقادی او در قبال طبقات مختلف اجتماع بر مبنای هفت اورنگ تحلیل و ارائه گردد.مطالعه هفت اورنگ نشان می دهد که موقعیت اجتماعی ومناعت طبع جامی او را از مداحی و چاپلوسی، بازداشته و اجازه نداده است که او در مقابل اغنیا و قدرتمندان خفت و خواری نشان دهد و این یکی از صفات نیک اوست. همچنین این منظومه ها از اطلاعات وسیع او در زمینه های مختلف از قرآن و حدیث و حکمت و عرفان و ... حکایت می کند که تحلیل و بررسی موضوعی و همه جانبه آن، ما را با وسعت اندیشه و حدود اطلاعات و اوضاع اجتماعی و سیاسی زمانه او آشنا می کند.