تکمیل روایت سلامان و ابسال ابن‌سینا در پرتو قصه غربت غربیه سهروردی

آنچه از مختصر داستان سلامان و ابسال ابن‌سینا به دست ما رسیده بیشتر پیرامون سیر کمالی عقل نظری تا مرتبه فناست. ابسال ابن‌سینا یا همان عقل نظری که برادر عاصم نام در قصه غربت غربیه سهروردی است نقش اصلی داستان را بازی می‌کند و مددرسان برادر خود که عقل عملی است، می‌شود. به نظر می‌رسد از دید سهروردی نقش برادر دوم که سلامان است چندان در داستان ابن‌سینا پررنگ نیست. داستان سهروردی دعوت به فعال کردن عقل عملی تحت الگوی داستان‌های قرآنی و پیامبران است. هر انسانی به لحاظ شخصیتی شبیه به یک یا چند پیامبر است و تجربه‌ای مشابه تجربه پیامبران و داستان‌های قرآنی را در طول زندگی خود دارد. فهمیدن سناریو هر مقطع از زندگی و تطبیق آن بر یکی از این داستان‌ها و شناسایی شخصیت خود و شباهت آن با پیامبران، جهت الگوگیری از مشی و روش آن پیامبر، برای تجربه صحیح و رسیدن به کمال و معراج، کار عقل عملی است. آنچه در انتهای داستان سلامان و ابسال به سرعت رخ می‌دهد به فلاح رسیدن سلامان است که سهروردی به زیبایی آن را در قصه غربت غربیه به صورت مبسوط به تصویر کشیده است تا بخش مغفول‌مانده داستان ابن‌سینا آشکار شود و سیر انسان در دو بعد عقل نظری و عقل عملی تکمیل شود.