تحلیل روش‌شناختی مواجهه سهروردی با خود

سهروردی با رویکرد پدیدارشناسانه به این امر دست می‌یابد که حقیقت انسان جوهر مجرد یا اعضای مادی بدن نیست بلکه نور محض است. اما مسئله اصلی این است که آیا وی روش کشف خود و رسیدن به حقیقت انسان را از فلاسفه مشاء می‌گیرد؟ چگونه خود را کشف می‌کند؟ به نظر می‌رسد سهروردی هرچند در نفس‌شناسی خود از حیث روش‌شناسی مانند ابن‌سینا از فرضیه انسان معلّق در هوا صحبت نمی‌کند اما همچنان از حیث روشی در چارچوب مشایی طی طریق می‌کند. در واقع تحلیل رابطه انسان با «خود» با مکانیسم نور و ظلمت هرچند جزء نوآوری‌های سهروردی در مسئله خودآگاهی است ولی به رغم این تحلیل محتوایی بدیع، از حیث روشی تفاوت چندانی با اسلاف خویش ندارد. بحث تحلیل محتوایی اندیشه سهروردی در بحث خودآگاهی چه بسا به نحو استطرادی مطرح شود ولی تحلیل روش‌شناختی رویکرد سهروردی به «خود» با تکیه بر دو رویکرد هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، اشاره به نوآوری‌های وی و مقایسه وی با فلاسفه مشاء مسئله اصلی این مقاله می‌باشد.