روش‌شناسی کسب معرفت دینی از نظر شیخ اشراق

معرفت دینی به معنای شناخت‌ها و فهم‌های روشمند مرتبط با ادیان بوده که نیازمند به روش، ابزارها و منابع خاصی است. در عین حال ممکن است موانعی بر سر راه کسب معرفت دینی قرار گرفته و فهم آن را ناقص یا ناممکن سازد. شیخ شهاب‌الدین سهروردی، پایه‌گذار حکمت اشراق و احیاکننده فلسفه ایران باستان، با تمرکز در آیات قرآن و احادیث، معتقد است نوری که مشاهده حقایق حکمی را ممکن می‌سازد، وحی محمدی است. در روش اشراقی حقایق وجودی با سیر درونی مشاهده شده و با به کار بستن اصول اخلاقی و توجه به حکمت عملی کسب می‌شود. او ادعا می‌کند با همراه کردن کشف و شهود و عقل می‌توان به معرفت دینی صحیح دست یافت و عقل صرف در دستیابی به معرفت دینی ناکام است. در روش اشراقی با برهانی کردن اصول فلسفی، به قرآن استشهاد شده و راه کسب معرفت دینی منحصر در این روش قلمداد می‌شود. نبود قوه استدلال و بحث، موجب عدم کمال سالک و نبود کشف و شهود، موجب نقص در کمال فیلسوف خواهد بود. در نتیجه وجود مثلث شهود، عقل و وحی برای دستیابی به معرفت دینی لازم است، که البته هر ضلع آن جایگاه و محدوده خاص به خود را دارد.