تداخل دیه اعضا و دیه منافع اعضا از منظر فقه

دیه یکى از مهم‏ترین احکام و موضوع‏ هاى بحث‏برانگیز در فقه و حقوق اسلامى است که از جنبه‏هاى گوناگون، مورد توجه صاحب‏نظران، فقیهان و حقوقدانان اسلامى قرار گرفته است. دیه، به معنای غرامت یا مجازات مالی معین برای تاوان جنایت بر نفَس یا عضو. گاهی به دلیل آسیبی که به اعضای بدن وارد می شود منفعت آن عضو از بین می رود، مرتکب و مجرم لازم نیست که دیه کل آن عضو را پرداخت کند، همچنین ملزم به پرداخت دیه منافع اعضای بدن است. این نوشتار به بررسی تداخل دیه اعضا و دیه منافع در یکدیگر از منظر فقه و حقوق است. به نظر می رسد منافع اعضای داخلی بدن نیز همچون منافع اعضای خارجی است و در زوال این منافع به وجوب دیه یا ارش حکم می شود. در تعدد جنایت بر منفعت و نفس، صرفه نظر از اینکه با یک ضربه ایجاد شده باشد یا با ضربات متعدد، چنان چه مرگ در اثر سرایت تمام صدمات باشد، حکم به یک دیه نفس کافی است و چنانچه مرگ تنها به دلیل سرایت برخی از صدمات باشد، حکم به تعدد دیه، یعنی دیه صدمات غیر مسری، علاوه بر دیه نفس، لازم است.