ارایه مدل مفهومی ‌‌‌‌عوامل موثر در توسعه تجارت با کشور‌‌های همسایه؛ مطالعه موردی: افغانستان

توسعه تجارت بین کشور‌‌های همسایه جهت تامین نیاز‌‌های مردم، افزایش رفاه و اشتغال‌زایی موثر است. در این راستا، توسعه تجارت بین ایران و افغانستان به اهمیت ویژ‌‌ه‌ای دست یافته است. هدف اصلی این پژوهش «ارائه مدلی جهت توسعه تجارت با افغانستان» می‌‌باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت کمی، و از نظر نحوه گردآوری داده‌‌ها توصیفی می‌‌باشد. روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای است و ابزار گردآوری داده‌‌ها فیش برداری و یادداشت برداری می‌‌باشد. تجزیه تحلیل داده‌‌ها به صورت تحلیل محتوا انجام شد. در این پژوهش به شناسایی و ساختاردهی عوامل موثر بر توسعه تجارت با تمرکز بر شبکه‌های ارتباطی پرداخته شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی و پیمایشی می‌‌باشد. محققان ابتدا با مطالعه پژوهش‌‌‌های صورت گرفته 10 مورد از عوامل اثرگذار بر توسعه تجارت را شناسایی نمودند سپس به جهت غربالگری عوامل از روش دلفی استفاده شد که در آن نظرات تخصصی 15 نفر از خبرگان و متخصصان در زمینه تجارت بازاریابی روش‌‌های نوین در بازاریابی و همچنین اساتید دانشگاه جمع‌آوری گردید، روش انتخاب این افراد غیرتصادفی قضاوتی بود. نتیجه توزیع و جمع‌آوری پرسشنامه‌‌‌‌های دلفی در دو مرحله مشخص نمود که خبرگان روی 7 عامل از 10 عامل اجماع نظر دارند و سایر عوامل را رد می‌‌کنند. سپس برای ساختاردهی عوامل نهایی شده از روش مدل‌‌سازی ساختاری تفسیری استفاده شد. بر همین اساس یک مدل 5 سطحی محاسبه و طراحی شد که در آن عامل مشخصات نرم افزار شبکه اجتماعی و تجربه خرید آنلاین به سطح اول عامل مشخصات محصول به سطح دوم، عامل مزیت‌‌‌‌های کالاها به سطح سوم دو عامل کیفیت برقراری رابطه و دانش استفاده از شبکه‌‌‌‌های اینترنتی به سطح چهارم و عامل اعتماد به شبکه اجتماعی به سطح پنجم اختصاص یافت. در نهایت براساس یافته‌‌‌های به دست آمده پیشنهادات کاربردی ارائه گردید. نتایج پژوهش نشان داد عوامل مهمی ‌‌‌‌که مورد توجه قرار گرفتند عبارتند از: امنیت مرزها و مناطق مرزی، تاکید بر منافع مشترک، تحلیل بازار و رقبا، تسهیلات گمرکی، توانایی صادرگنندگان، تامین اعتبارات تجاری، دانش و تکنولوژی، زیر ساخت‌‌‌های حمل و نقل، حمایت دولت، سرمایه‌گذاری و همکاری‌‌های اقتصادی، امنیت و پایداری روابط سیاسی، قوانین و مقررات بین‌المللی و عوامل فرهنگی.

providing a conceptual model of effective factors in the development of trade with neighboring countries; case study: afghanistan

the development of trade between neighboring countries is effective in meeting people s needs, increasing welfare and creating jobs. in this regard, the development of trade between iran and afghanistan has gained special importance. the main goal of this research is to provide a model for the development of trade with afghanistan . the current research is descriptive in terms of applied purpose, quantitative nature, and data collection method. the research method is library-based, and the data collection tool is record-taking and note-taking. data analysis was done by content analysis. in this research, the factors affecting business development were identified and structured, focusing on communication networks. the current research is applied in terms of purpose and descriptive and survey method.first, the researchers identified 10 factors affecting business development by studying the researches, then the delphi method was used to screen the factors, in which the expert opinions of 15 experts and specialists in the field of marketing business, new methods in marketing, as well as professors were used. the university was collected and the method of choosing these people was non-random judgment.the result of the distribution and collection of delphi questionnaires in two stages revealed that the experts have a consensus on 7 out of 10 factors and reject the other factors, then the interpretive structural modeling method was used to structure the finalized factors.based on this, a 5-level model was calculated and designed, in which the factor of social network software and online shopping experience is the first level, the factor of product characteristics is the second level, the factor of product advantages is the third level, two factors are the quality of establishing relationships and the knowledge of using networks. the internet was assigned to the fourth level and the trust factor to the social network was assigned to the fifth level. finally, practical suggestions were presented based on the findings.the results of the research showed that the important factors that were considered are: security of borders and border areas, emphasis on common interests, analysis of the market and competitors, customs facilities, ability of exporters, provision of commercial credits, knowledge and technology, transport infrastructures and transfer, government support, investment and economic cooperation, security and stability of political relations, international laws and regulations and cultural factors.