خاطره‌انگیزی مکانی و نقش آن در هویت‌بخشی به بافت‌های تاریخی و تحکیم هویت ملی

بناها و بافت‌های تاریخی همواره تداعی‌کننده خاطرات جمعی و بیان‌کننده هویت شهری هستند. تغییر و تحولات در شهرهای امروزی، موجب کم‌رنگ شدن و از دست رفتن خاطرات جمعی، حافظه تاریخی و هویت بسیاری از مکان‌ها و بافت‌های ‌‌‌تاریخی و عملکردهای اجتماعی و فرهنگی آن‌ها شده است. در واقع در دهه‌های اخیر با کم‌رنگ شدن ارتباط مخاطب با مکان و جابه‌جایی ساکنان قدیمی و اصیل، این بافت‌های تاریخی و مکان‌های ارزشمند به‌ سمت از دست دادن ارزش‌های کالبدی، اجتماعی و فرهنگی سوق داده می‌شوند؛ تغییراتی که فقدان خاطره‌انگیزی و مشکلاتی دیگر را در هویت فردی و جمعی در پی دارند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین عوامل موثر بر خاطره‌انگیزی مکانی در راستای هویت‌بخشی به بناها و بافت‌های تاریخی و ارتقاء کیفیت فضاهای شهری با تاکید بر مولفه‌های تاثیرگذار بر خاطره جمعی و هویت مکانی انجام شده است؛ به‌طوری ‌که با بازآفرینی ارزش‌های گذشته و پاسخ‌گویی به نیازهای مخاطبان، از پتانسیل جذب و تقویت حضور اشخاص بهره برده و با ایجاد مکان‌های خاطره‌انگیز، موجبات حفظ و تقویت عناصر هویت‌بخش بناها و بافت‌های تاریخی را فراهم آورد. بناها و بافت‌ها تاریخی به‌عنوان مکان‌های پویا و واجد معنا و بیانگر هویت ایرانی، در صور کالبدی معماری این سرزمین و به دنبال فعالیت‌ها و رفتارها، تجارب و خاطره‌ها پدیدار شده‌اند که با ترکیبی از مولفه‌های موثر بر خاطره‌انگیزی مکانی، نقش موثری در هویت‌بخشی به آن‌ها دارند.