مطالعه تطبیقی بیرق های شاهنامه شاه طهماسبی و علم های عزاداری سید الشهدا در دوره صفویه با تاکید برهویت ملی

از مهم‌ترین ارکان اساسی قدرت صفویان، تعیین تشیع اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی کشور بود؛ به طوری که توانستند با توجه به ادعای داشتن نسب خود به ائمه اطهار، به حکومت خود مشروعیت بخشند. همچنین هنر در عصر صفوی به دلیل دو شاخصه و خصیصۀ برجسته «مذهب تشیع» و «احیای هویت ملی» که توسط اندیشه و ایدئولوژی حاکمان صفوی به وجود آمد، به کیفیت، بیان و حتی پیام خاصی تبدیل شد که درخشان‌ترین نمودهای آن را در شاهنامه طهماسبی می‌توان دید. در کنار هنر نگارگری و صفحه آرایی هنرهای دیگر از جمله فلزکاری و طلاکوبی روی فولاد در این دوره رواج بسیار می یابد که این هنر بیشتر در خدمت مذهب و مراسم مذهبی است. لذا این پژوهش به دنبال پاسخ به تبیین نقش هویت در بیرق های اثر برجسته این دوره، شاهنامه شاه طهماسبی و علم‌های به کار برده‌شده در مراسم عزاداری است. در این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته، هدف نشان دادن نقش و تجلی نشانه های هویت ملی- بر روی بیرق و درفش‌های پهلوانان و بزرگان شاهنامه می باشد و بررسی ها بیانگر آن است که عَلَم در دوره‌های قبل به صورت بیرق و درفش ساده بود، ولیکن در این دوره بر روی علم های جنگی اسامی پنج تن، تصاویر شیر و اژدها به همراه متن کلامی اسلامی مشاهده می شود که این هم‌نشینی متن کلامی اسلامی و متن بصری ایرانی بیانگر هویت جدیدی است که از آن می‌توان به‌عنوان بازیابی هویت ملی یاد کرد.