فلسفه اشراقی به‌منزله بنیاد هویت ایرانی اسلامی

تسلط استعمار غرب بر ایران که با ناآگاهی از مبانی فکری تمدن غربی همراه بود، موجد شکل‌گیری جریان غرب‌زدگی در جامعه ایران و ناآگاهی از تقدیر تاریخی تفکر غربی شد. بدین ‌ترتیب تلاش برای رشد و پیشرفت تکنولوژی به ‌منزله یگانه راه رهایی و غفلت از سویه‌های فرهنگی تمدن غرب، مظاهر ناآگاهی تاریخی‌ای شد که هویت جمعی ما را به مخاطره افکنده و موجب هم‌افق شدن تقدیر تاریخی ایران با تقدیر تاریخی غرب شده است. با عطف نظر بدین مهم، گسست از تقدیر تاریخی غرب و احیای هویت جمعی از گزند فرهنگ مادی مغرب‌زمین مساله‌ای است که پیشنهاد راهبردی برای آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. به نظر می‌رسد بازیابی هویت ایرانی- اسلامی راهبرد گسست از این نیهیلیسم و پوچی تام و تمام حاکم بر تاریخ غرب باشد؛ هویتی ایرانی- اسلامی که ضمن احترام به دستاوردهای تمدن غربی، به جستجوی امر قدسی و بازتولید سویه‌های معنوی حافظه ازلی ایران‌زمین دعوت می‌کند. با عنایت به این تلقی می‌توان حکمت اشراقی را به ‌منزله بنیان هویت ایرانی اسلامی بازتولید کرد؛ زیرا تاکید حکمت اشراقی بر جستجوی امر قدسی و اتصال به مبدا حقیقت، ما را از تقلیل‌گرایی خرد ابزاری غرب، که غایت قصوای هستی انسان را محدود به ارضای غرایز حیوانی می‌کند، مصون می‌دارد و با پرتو انداختن انوار شرقی بر حیات مادی در جهت محقق ساختن استعدادهای معنوی انسان حرکت می‌نماید.