هویت جمعی غالب در جامعه چندفرهنگی ایران

هویت جمعی در ایران معاصر به‌عنوان یک موضوع مهم مطرح بوده است. در سال‌های اخیر رویدادهای جهانی بر اهمیت این موضوع افزوده است. موضوع پژوهش حاضر بررسی وضعیت هویت جمعی و عوامل موثر بر آن در میان اقوام عمده ایرانی و مشخص‌کردن هویت جمعی غالب آن‌ها است. چارچوب نظری این پژوهش، چارچوبی ترکیبی مبتنی بر نظریه‌های روان‌شناختی اجتماعی و جامعه‌شناختی است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی بوده و داده‌ها از طریق پرسش‌نامه محقق‌ساخته جمع‌آوری شده است. نمونه پژوهش شامل 1120 نفر از اقوام ترک، بلوچ، عرب، فارس، کرد و لر می‌باشد. نتایج پژوهش نشان داد که هویت جمعی اکثریت شهروندان (57 درصد) هویت ملی است. در میان قومیت‌های مورد بررسی، هویت جمعی غالب اقوام شیعه (ترک، عرب، فارس و لر) هویت ملی و هویت جمعی اقوام سنی (کرد و بلوچ) هویت قومی (محلی) می‌باشد. از نظر هویت قومی، کردها قوی‌ترین و فارس‌ها ضعیف‌ترین هویت جمعی را دارند. از نظر هویت ملی، اعراب و کردها به ترتیب از قوی‌ترین و ضعیف‌ترین هویت جمعی برخوردارند. از نظر هویت جهان‌وطنی، فارس‌ها دارای قوی‌ترین و بلوچ‌ها دارای ضعیف‌ترین هویت جمعی هستند. این مطالعه نشان می‌دهد که تعداد زیادی از متغیرهای مورد بررسی با هویت جمعی اقوام ایرانی رابطه معناداری دارند. مهم‌ترین این متغیرها عبارتند از: سفرهای خارجی، رضایت از شرایط کشور، مطالعه روزنامه، نزدیکی بین مذهبی و اقامت در سایر استان‌های کشور.