مدرنیته، جهانی شدن و چالش‌های بحران هویت ایرانیان

ایرانیان از دیرباز دارای فرهنگ و تمدن پیشرو و مقبول بودند. این هویت در دو قرن گذشته تحت تاثیر فرهنگ مغرب زمین قرار گرفته است؛ به گونه‌ای که دستخوش دل‌مشغولی و چالش‌های زیادی شده است. ضمن این که تجدد یک واقعیت است و بسیاری از کشورها، از جمله ایران را در زمینه‌های حقوق فردی، قانون‌گرایی، اعتدال، آزادی معقول، عقلانیت، معرفت و ... تحت تاثیر خود قرار داده است. در این راستا جامعۀ ایرانی اسلامی با دو مساله مواجه بوده و هست؛ از یک سو پذیرش بخش‌هایی از مدرنیته و از سوی دیگر حفظ هویت خویشتن خویش. لذا تعامل مطلوب بین این دو لازم و ضروری است، تا ضمن حفظ فرهنگ و هویت خویش از مزایای تجدد بهره‌مند شود. هدف این پژوهش تبیین داشته‌های فرهنگی ایرانی اسلامی در مصاف با بخش‌های غیردینی و مغایر با سنت ایرانی اسلامی مدرنیته است. سوال پژوهش نیز عبارت است از این که داشته‌های فرهنگی-تمدنی ایرانی چگونه می‌تواند ضمن اخذ علم و ابزار جدید، خود را در برابر بخش‌های مغایر با ارزش‌های دینی و سنتی بیمه نماید؟ پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و کتابخانه‌ای انجام شده و نتایج نشان می‌دهد ایرانیان با اتخاذ روش‌های منطقی ایمانی و فرهنگی گذشته خویش می‌توانند ضمن بهره‌مندی از نکات مثبت تجدد، هویت خود را نیز حفظ نمایند؛ زیرا داشته‌های فرهنگی ایرانی اسلامی قادر است بحران‌های عمیق و فراگیر تجدد را رفع و دفع نماید.