هویت‌بخشی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه (عراق، فلسطین، لبنان و یمن)

با وقوع انقلاب اسلامی پارادایم سیاست خارجی ایران از یک رژیم پادشاهی محافظه‌کار به یک جمهوری انقلابی با ایدیولوژی اسلام شیعی تغییر یافت. جمهوری اسلامی از همان شروع کار خود در منطقه، اصول سیاست خارجی خود را مبتنی بر شماری از باورها و ارزش‌های اسلامی ترسیم کرده بود. از اصول اعلانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نفی سلطه‌گری و حمایت از مستضعفان و مسلمانان بوده است که برگرفته از ارزش‌های شیعی و اسلامی است. در این اصول سیاست خارجی مذکور جایگاه مسلمانان و شیعیان در منطقه و وضعیت نامطلوب و نامساعد آنان برای ایران اهمیت بالایی برخوردار بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تاثیر منابع هویتی شیعه در دستگاه سیاست‌گذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه به‌ویژه در چهار کشور عراق، فلسطین، لبنان و یمن است. برای بررسی پژوهش از چارچوب نظری سازه‌انگاری الکساندر ونت و از روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای و اینترنتی استفاده شده است. در پایان پژوهش این نتیجه حاصل شد که هویت اسلامی و شیعی در هویت‌بخشی به جنبش‌های اسلامی در کشورهای عراق، فلسطین، لبنان و یمن نقش بسزایی داشته است. همچنین هویت اسلامی و شیعی ایران با دگرهویت‌های بازیگران معارض آمریکا و عربستان در چهار کشور فوق مواجه شده است.