نقش هویت ایرانی در شکل‌گیری معماری معاصر ایران نمونه موردی: کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شیراز و مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران در فارس

معماری به‌عنوان بستر اتفاق زندگی بشر، یکی از تاثیرگذارترین هنرها در جهت نمایاندن فرهنگ عامه و الگوهای ساختاری آن در هر دوره است و به‌عنوان شناسنامه وطن خود عمل می‌کند. معماری می‌تواند ناخودآگاه ملی و اندیشه‌های مردم را آشکار ‌سازد. این اندیشه‌ها، اندیشه‌های مشخص و منسجمی هستند که معماری منحصر‌به‌فردی را در هر دوره برای هر ملتی ایجاد کرده‌اند. مطالعه پیش‌رو با هدف بررسی چگونگی بیان هویت ملی در آثار معماران صورت ‌گرفته ‌است. از این‌رو مولفه‌های شکل‌دهنده هویت معماری از منظر هویت در آثار معماران و نحوه بیان آن را بررسی می‌کند. بر اساس چارچوب نظری تحقیق، آثار معماری معاصر را می‌توان طبق هفت حوزه: سازمان فضایی، سازمان زمانی، سازمان معنایی، اصول کلی طراحی، شکل و فرم ساختمان، مصالح ساختمانی و ارتباط با بافت و بستر درک کرد. رویکرد مطالعه موردی به‌عنوان ابزاری مناسب برای جمع‌آوری داده‌های کمّی و کیفی لازم انتخاب شد. کتابخانه‌ها نمونه چالش‌برانگیز ساختمانی جهت ارائه هویت‌های فرهنگی در آثار معماری برای طراحان هستند. بنابراین، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شیراز و مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران در فارس به‌عنوان مطالعات موردی در تحقیق انتخاب شدند. این دو پروژه مشابه هستند و بیش از دو دهه از هم فاصله دارند و با توجه به مولفه‌های اصلی، مورد تجزیه و تحلیل قرار‌ خواهند ‌گرفت. طبق بررسی‌های صورت‌گرفته تاکید بر هماهنگی با زمینه و محیط و توجه به سازمان فضایی، موفقیت معماران را در دستیابی به طرح هویت‌محور و زمینه‌گرا افزایش می‌دهد.